Яагаад бага наснаасаа бусдад таалагдахыг суралцдаг хэрнээ өөрсдийгөө анхаарахыг үл тоомсорлодог вэ? Өөрийн амьдралын эзэн болж, аз жаргалтай болохын тулд яах хэрэгтэй вэ?
Анзаарсан уу, бага байхаасаа эхлэн биднийг эелдэг, сайн хүн байх, буулт хийх, дуулгавартай байхыг зааж ирсэн. Үүнийг эцэг эхчүүд гэртээ, цэцэрлэгийн багш нар, сургуулийн багш нар, их сургуулийн багш нар бүгд хийдэг байв. Гэвч энэ бүхний үр дүнд бид бусдад таалагдахыг сурчээ, өөрөөр хэлбэл, хүмүүс биднийг ашиглахад хялбар болсон байна.
Энэ биднийг аз жаргалтай болгодог уу? Эргэлзээтэй. Тэгвэл яагаад биднийг сул дорой байхыг заадаг юм бэ, үүнийг яаж өөрчлөх вэ? Бусдад таалагдахыг хэрхэн зогсоох вэ?
Бага насанд биднийг сул дорой байхаар хүмүүжүүлсэн
Бага нас, өсвөр үеэ эргэн санаарай: биднийг бусадтай хуваалц гэж албадан, өөрсдөдөө хохиролтой байсан ч хамаагүй бүхнийг өгөхийг шаарддаг байв. Хэрэв хэн нэгэн биднийг чулуугаар шидэхэд уурлахгүй байх ёстой, харин тэр чулуугаар “Гоёмсог цуглуулга” бүтээх ёстой гэж заадаг байлаа.
Мөн биднийг гаднын үнэлэмжээс хамааралтай болгож сургадаг байсан: «Сайн байна, суу, А авлаа!» эсвэл «Чи муухай аашилж байна, ичгүүртэй биш үү!» гэх мэтээр. Яагаад ч юм, бусдын үнэлгээнээс шалтгаалахыг, тэд юу гэж бодох бол гэж санаа зовохыг заасан мөртлөө өөрийн бодолдоо найдахыг сургаагүй.
«Сайн хүү бай!» гэж байнга хэлдэг байв. Энэ нь яг юу гэсэн үг вэ? Бусдад таалагдаж, маргахаас зайлсхийж, өөрийн үзэл бодолгүй байхыг. Тоглоомоо бусдад, ялангуяа охидод өг гэж, учир нь тэд “Сул дорой” гэнэ. Бүр чамайг зандарсан эсвэл цохисон хүмүүст хүртэл эелдэг байхыг шаарддаг байлаа.
Үр дүнд нь бид бусдад байнга таалагдаж, тохиромжтой байхын тулд хичээдэг хүмүүс болон хүмүүжсэн.
Гэвч биднийг өөрсдийгөө хүндлэх, өөрийнхөө тухай бодох, өөртөө анхаарал тавихыг огт заагаагүй. Энэ бүхний шалтгаан юу вэ? Яагаад биднийг ингэж сургадаг байсан юм бол?
Энэ ташаа хандлага амьдралын буруу үзэл баримтлал руу хөтөлдөг. Үр дүнд нь бидний “Ягаан шил” дотогшоо хагарч, сэтгэлээр унаж, төөрч, урам хугарсан байдалд хүргэдэг. Бусдын аясаар амьдарч, үнэ цэнэгүй хүн болох үнэхээр сайхан зүйл мөн гэж үү?
Насанд хүрсэн амьдралын бэрхшээлүүд
Багаасаа бидэнд өөртөө анхаарах, өөрийнхөө тухай бодох нь өөрийгөө хэт дөвийлгөсөн үйлдэл гэж ойлгуулсаар ирсэн. Үүний үр дүнд, бид бусдад туслахад бүх хүчээ зориулах ч өөртөө зориулж юу ч үлдээдэггүй. Бид эргэн тойрныхоо хүмүүст таалагдах, сайн нэр хүндтэй байхыг хүсч, өөрсдийгөө тэдэнд тохируулахыг хичээдэг. Үр дүнд нь бид өөрсдийгөө “Шахсан нимбэг” мэт сульдаж, өөрийн сонирхол, хэрэгцээг үл хайхардаг.
Сайн, эелдэг хүн бусдыг ч бас тийм л байх гэж боддог сэтгэлгээний занганд ордог. Гэвч бодит байдал дээр ажил дээрээ, нөхөрлөлд, хувийн амьдралдаа хууртагдаж, ашиглагддаг гэдгээ ойлгодог. Бусад хүмүүс бидний бодож байснаас тийм ч сайхан биш байх нь элбэг. Бид тэднийг хэт төгсөөр төсөөлж, өөрсдийн гэнэн итгэлээсээ болж эцэст нь урам хугардаг.
Амьдрал тийм ч сайхан биш, харин заримдаа маш хатуу хахир гэдгийг, мөн эргэн тойрны хүмүүс бидний төсөөлснөөс харгис гэдгийг олж мэддэг. Тэд үргэлж шударга биш, өөрийн ашиг сонирхлын төлөө худал хэлдэг. Харин бидний аз жаргал тэдний үг хэллэг хэчнээн итгэл үнэмшилтэй байсан ч үнэндээ тэдэнд тийм ч их хамаатай биш байдаг.
Өөрийн амьдралын төвд хэрхэн байх вэ? Бусдад таалагдахаа хэрхэн зогсоох вэ?
Өөрийгөө орчлонгийнхоо төвд эргүүлэн авчрахын тулд юу хийх хэрэгтэй вэ? Эрх чөлөө, өөрийгөө үнэлэхэд хүргэх дараах алхмуудыг дагаснаар аз жаргалтай, гэрэл гэгээтэй амьдрал таныг хүлээж байна.
1. Ягаан шилээ тайлах
Дэлхийг бодит байдлаар нь, хэтрүүлэлгүйгээр харах хэрэгтэй. Амьдрал бол хүн бүр нэгнээ хайрлаж, тусалдаг үлгэр биш. Заримдаа та бусдад ямар ч өргүй, зөвхөн өөртөө л үүрэгтэй гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй. Амжилтад хүрэхийн тулд “Үгүй” гэж хэлж сурах, өөрийн сонирхлыг бусдаас дээгүүр тавих, хүсэл эрмэлзлээ хамгаалах, мөн бусдад “тохиромжтой” байхаас айхгүй байх шаардлагатай.
2. Өөртөө анхаарал тавих
Энэ бол эгоизм биш, харин бодит хандлага юм. Та өөрийнхөө амьдрал, зорилго, амжилтанд анхаарахгүй бол өөр хэн анхаарах вэ? Хэн ч үүнийг таны өмнөөс хийхгүй. Бусад хүмүүс бүгд өөрийн амьдралаар завгүй байдаг тул өөрийнхөө амьдралд санаа тавих нь таны үүрэг.
3. Бусдын үнэлгээнээс хамааралгүй байх
Та хэн нэгний хүслийг таах, бусдын асуудалд хүч гаргах, тэдний хүлээлтийг биелүүлэх, “Ссайн хүн” мэт харагдахын тулд хичээх албагүй. Бусдын үнэлэмж, бодлоос ангид байх нь таны эрх чөлөөг нэмэгдүүлнэ. Юу ч хийсэн, энэ нь зөвхөн таны хэрэгцээ, дур сонирхолд нийцэх ёстой болохоос бусдын магтаал, шүүмжлэлээс шалтгаалах ёсгүй.
4. Өөрийн бодлоо чухалчлах
Яагаад бусдын бодол таны бодлоос илүү чухал гэж? Тэд таны амьдралыг хэрхэн авч явахыг илүү сайн мэднэ гэж үү? Өөрийн шийдвэрүүдэд хариуцлага хүлээж, тэдгээрийг хамгаалж сурах цаг ирлээ. Та өөрөө өөртөө хамгийн сайн зөвлөгч. Таны бодол бол хөндлөнгийн хүмүүсийн субъектив эсвэл хязгаарлагдмал үзэл бодлоос илүү үнэ цэнэтэй.
5. Хязгаар тогтоох
Өөрийн сонирхол, үнэт зүйлс, хүсэлд нийцэхгүй байгаа зүйлсээс татгалзах эрх танд бий. Өөрийгөө байгаагаараа байхыг зөвтгөх шаардлагагүй. Бусдад хүндэтгэлтэй хандахыг шаардах, харин өөрийн асуудал бус зүйлийг шийдэхээс татгалзахдаа ичих хэрэггүй. Хэрэв хэн нэгэн таныг дарамтлах эсвэл доромжлохыг оролдвол тэднийг амьдралын тань гадна үлдээхээс бүү ай.
Өөрийн амьдралаа удирдахад цаг нь болсон
Тийм ээ, биднийг багаас сул дорой байхад сургадаг байсан. Гэхдээ одоо та хүүхэд биш. Өөрөөсөө бусдад “баатар” байхаа болих хэрэгтэй. Амьдралынхаа жолоог гартаа авах нь таны хүсэл, аз жаргалд хүрэхэд дутагдаж байсан эрх чөлөөг олгоно.
