Ангараг гаригийн улаан өнгөний нууц
Хүмүүс эртнээс Ангараг гаригийг ажиглаж ирсэн бөгөөд түүний улаан өнгийг олон соёлд нэрлэж иржээ. Ромчууд энэ гарагийг дайн тулааны бурханыхаа нэрээр нэрлэсэн нь түүний цус шиг өнгөтэй байсаных аж. Гэвч үнэндээ, Ангарагийн улаан өнгө нь түүний гадаргууг бүрхсэн төмрийн исэлтэй холбоотой юм.
Энэхүү улаан өнгөний шалтгаан нь бидний цусны улаан өнгөтэй төстэй бөгөөд энэ нь гемоглобин хэмээх молекулд агуулагдах төмөр, хүчилтөрөгчийн нэгдэлтэй холбоотой. Гэхдээ Ангараг гаригийн гадаргуу нь зөвхөн улаан биш, харин бор, шаргал өнгөтэй байдаг. Эх дэлхийгээс илгээсэн төхөөрөмжүүдийг ашиглан авсан зургуудыг харахад Ангарагийн гадаргууг зэврэлтийн өнгөтэй чулуу, тоос бүрхсэн байдаг.
Эртний соёлт ард түмнүүд Ангараг гаригийг цусны өнгөтэй холбож нэрлэж байсан нь тодорхой хэмжээнд үнэн байж болох юм. Гэхдээ Ангараг гаригийн улаан өнгө нь төмрийн исэлтэй холбоотой байдаг байна.
Ангарагийг судлах төхөөрөмжүүд
Ангараг гаригийг судлахын тулд олон төхөөрөмжүүдийг ашигладаг. Эдгээр төхөөрөмжүүдийн тусламжтайгаар Ангарагийн гадаргуугийн өнгийг өөр өөр спектрүүдээр харах боломжтой болдог. Жишээлбэл, Ангарагийн мөсөн туйл нь цагаан өнгөтэй бөгөөд тэдгээр нь хөлдсөн ус болон хуурай мөсөөр бүрхэгдсэн байдаг. Хуурай мөс нь хөлдөж, ууршиж, Ангарагийн улирлаас хамааран хэмжээ нь өөрчлөгддөг.
Ангарагийн гадаргууг ердийн нүдэнд харагдахгүй өнгөөр харах боломжтой. Эдгээр өнгийг тусгай камер ашиглан хардаг бөгөөд энэ нь Ангарагийн өнгөний өөрчлөлтийг тодруулдаг. Шөнийн хараа шиг ажилладаг тусгай камерууд нь Ангарагийн гадаргууг хэт улаан туяаны спектрээр хардаг. Энэ аргаар авсан зургууд нь өнгөтэй харагдаж болох ч жинхэнэ өнгө биш бөгөөд судлаачид тэдгээрийг судлахад хялбар болгохын тулд “хуурамч өнгө” нэмж өгдөг.
Цаашдын судалгаа
Ангарагийн гадаргууг судлахын тулд олон төрлийн төхөөрөмжүүдийг ашигладаг. Жишээлбэл, NASA-ийн MAVEN хөлгийн тусламжтайгаар Ангарагийн гадаргуу болон агаар мандлыг хэт ягаан туяагаар харсан зургуудыг авсан. Эдгээр зургууд нь Ангарагийн гадаргуугийн онцлогийг илүү сайн харуулдаг. Судлаачид Ангарагийн үүссэн цаг хугацаа, галт уулс хэр удаан идэвхтэй байсан, агаар мандал нь хаанаас үүссэн, гадаргуу дээр нь шингэн устай байсан эсэхийг судлахад ашиглахыг хүсдэг.
Ангараг гаригийн талаар бидэнд судлагдаагүй зүйлс их байгаа бөгөөд энэ гайхалтай хөрш гаригийн талаар илүү ихийг мэдэхийн тулд эрдэмтэд үргэлжлүүлэн судалж байна.
Эх сурвалж:
Is Mars really red? A physicist explains the planet’s reddish hue and why it looks different to some telescopes
For centuries Mars has been called “the Red Planet” and there’s a scientific reason why according to space telescopes.
