49 настай Жэксон Дюбуа нь Нью-Йоркийн Куперстаунаас гаралтай бөгөөд өнгөрсөн жил Францад гурван сарын хугацаанд ажиллаж, 850 жилийн настай Нотр-Дамын сүмийг сэргээн босгоход оролцжээ.
Тэрээр Парист хайраа өгөөд зогсохгүй, модон хийцийн мэргэшсэн ур чадвараа ч харуулсан байна.
49 настай Жэксон Дюбуа нь Нью-Йоркийн Куперстаунаас гаралтай бөгөөд өнгөрсөн жил Францад гурван сарын хугацаанд ажиллаж, 850 жилийн настай Нотр-Дамын сүмийг сэргээн босгоход гар бие оролцжээ. Энэхүү сүм 2019 оны дөрөвдүгээр сард гарсан галаас болж их хэмжээний хохирол амссан билээ.
Дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирсэн чадварлаг гар урчуудын оролцоотой, 767 сая ам.долларын өртөг бүхий сэргээн засварын ажил дууссаны дараа уг сүм 12-р сарын 8-нд олон нийтэд нээлттэй болно.
“Энэ бол миний хийж байсан хамгийн гайхалтай зүйл,” хэмээн Дюбуа сэргээн засварлах ажлын талаар The Post-д ярьжээ.
Нотр-Дамын сүм 2019 онд гарсан гал түймэрт ихээхэн гэмтсэн.
Дюбуа модон хийцийн бүтэц угсралтаар мэргэшсэн бөгөөд энэ нь ХХ зуунаас өмнө түгээмэл хэрэглэгдэж байсан уламжлалт барилгын арга юм. Энэ аргаар нарийхан модон банз, эсвэл ган тулгуурын оронд хүнд модон хэсгүүдийг ашиглан барилга барьдаг.
Тэрээр Нью-Йоркийн хойд хэсэгт хувийн захиалагчид болон музейнүүдэд зориулан түүхэн хашаа, хөдөө аж ахуйн барилгуудыг сэргээн засварлаж байсан бөгөөд мөн Эстони, Дани, Польш, Их Британид дурсгалт газрууд дээр ажиллаж байжээ. Түүний модон хийц угсралтын ур чадвар харьцангуй ховордсон. Тэрээр Гүйцэтгэх захирлаар нь ажилладаг Timber Framers’ Guild-ийн гишүүдийн тоо ердөө 2,000 орчим байдаг.
Нотр-Дамын ажил Дюбуа дээр шууд биш замаар иржээ.
2021 оны зун тэрээр АНУ-ын 40 мужааны багт нэгдэн, Вашингтон хотод Handshouse Truss төсөлд оролцсон байна. Энэхүү баг Нотр-Дамын асар том дам нурууны нэгнийх нь яг ижилхэн хуулбарыг гараар бүтээж, сүмийн нөхцөл байдалд олон нийтийн анхаарлыг хандуулах, франц нөхдүүддээ эв санааны нэгдлийг харуулах зорилготой ажилласан юм.
Тэдний хүчин чармайлт Нотр-Дамын тэргүүлэх архитектор Филипп Вильнөвийн анхаарлыг татсан бөгөөд тэрээр хэдэн америк мэргэжилтнийг сүмийн сэргээн босголтын ажилд урьжээ.
Дюбуа модон хийцийн угсралтаар мэргэшсэн бөгөөд энэ нь ХХ зуунаас өмнө түгээмэл хэрэглэгдэж байсан уламжлалт барилгын арга юм. Энэ аргаар барилга барихдаа нарийхан 2×4 хэмжээтэй модон банз эсвэл ган тулгуурын оронд хүнд модон хэсгүүдийг ашигладаг.
Дюбуа бол энэ ажилд яг тохирсон хүн байлаа. Тэрээр түүхэн мужааны ур чадвараас гадна Франц гаралтай, угсаа нь XVII зуунд Францаас Нью-Йорк мужид цагаачилсан гугенотуудтай холбоотой аж. Түүний овог ч гэсэн францаар “Модоор хийсэн” гэсэн утгатай.
Гэхдээ тэрээр хэлний чадвар нь төдийлөн сайн биш гэдгээ хүлээн зөвшөөрчээ.
“Миний франц хэл маш муу. Францад хүмүүс миний овгийг дуудаж буй дуудлагад хүртэл ихэд дургүйцдэг шиг санагддаг,” гэж тэр хэлсэн байна. “Заримдаа тэд намайг зүгээр л ‘Нью-Йорк’ гэж дууддаг байсан … Аз болоход бид мужааны нийтлэг хэлийг бүгд ойлгож байсан юм.”
Дюбуа Нотр-Дам дээр ажилласан цөөн тооны америкчуудын нэг байсан. Тэрээр Handshouse Truss төсөл дээр хамтран ажилласан Бостон хотын мужаан Майкл Бюрритай хамт Парисаас 200 орчим милийн зайд орших Луарын хөндийн Туар хотод байрласан багт ажиллаж байв.
Олон жилийн туршид үргэлжилсэн сэргээн засварын ажил болон хэдэн зуун сая долларын хөрөнгө оруулалтын дараа Нотр-Дамын сүм энэ оны 12-р сарын 7-нд олон нийтэд дахин нээгдэнэ.
Тэд Нотр-Дамын цамхагийн суурийг сэргээн босгож, цонхны эргэн тойрон дахь готик хийцийн бүх нарийн чимэглэлүүдийг, үүнд трифоли, квадрофоли, балюстрадуудыг нэмэх үүрэг хүлээжээ.
Энэхүү ажил нэлээд хүнд сорилттой байсан.
“АНУ-д модон хийцийн мастерууд гоёмсог готик сийлбэрийг сэргээн бүтээх шаардлагатай бараг тулгардаггүй. Тиймээс ийм зүйл хийхийг хүсвэл яах бол гэж их санаа зовж байсан,” гэж Дюбуа хэлжээ.
Анхны барилгачдыг хүндэтгэхийн тулд багийнхан хоёр толгойтой сийлбэрийн хутга, олон төрлийн хуучин харуул, сүх, ухах багажууд, мөн ногоон мод сийлэх, хагалах зориулалттай энгийн гар багаж болох bisaiguës буюу twybils зэрэг хэдэн зуун жилийн настай багаж хэрэгслүүдийг түлхүү ашиглажээ.
“Ихэвчлэн анх ашиглаж байсан уламжлалт аргуудыг хэрэглэсэн, гэхдээ заримдаа цахилгаан багаж оролцсон байж магадгүй,” хэмээн тэр хошигножээ.
Дюбуа (зүүнээс хоёрдахь) Луарын хөндийд байрласан барилгын багийн нэг хэсэг байв.
Ажилчдад багаж хэрэгсэл болон ажлын хувцсыг бүрэн хангаж өгсөн боловч 6 фут 9 инч өндөртэй Дюбуа стандарт дүрэмт хувцсанд багтаагүй аж. Эхэндээ түүнд зориулан захиалгат хувцас хийнэ гэж хэлсэн ч, түүний хэлснээр “Тэр зүйл биелэлээ олоогүй.”
Францад өнгөрүүлсэн гурван сарын хугацаанд Дюбуа туршлагатай франц мужааны стандарт цалин болох цагийн 27 еврогийн хөлс авсан байна.
“Энэ мөнгө миний төлбөр тооцоог нөхөж байсан ч баяжих хэмжээний зүйл биш,” хэмээн тэрээр ярьсан бөгөөд энэ хугацаанд түүний эхнэр Нью-Йоркт үлджээ. “[Гэхдээ] цалингийн картыг ‘Нотр-Дам де Парис’ гэж бичих нь үүнийг үнэ цэнтэй болгосон.”
Франц-Тунис гаралтай эмэгтэй Делила түүний хоол, байрны асуудлыг шийдэж өгчээ.
“Тэр гайхалтай найз болсон,” гэж Дюбуа хэлжээ.
Дюбуа Нотр-Дамын дээр ажиллах нь өөрийнх нь хийж байсан хамгийн “гоё зүйл” байсан гэж хэлжээ.
Чөлөөт цагаараа тэрээр хөдөө нутгаар дугуй унаж, орон нутгийн захуудыг үзэж, Луар мөрнөөр каноёгоор зугаалдаг байжээ. Гэвч энэ нь амралт байгаагүй.
“Гэхдээ би хувцсаа угаах л хэрэгтэй болдог байсан,” хэмээн тэр хошигнон ярьжээ.
Гэсэн хэдий ч энэ бол хэзээ ч мартагдашгүй туршлага байлаа.
“Хийж болох хамгийн гайхалтай зүйлээ хийсэн гэдгийг ухаарна гэдэг бодитой бөгөөд сэтгэл хөдлөм мэдрэмж,” гэж тэр хэлсэн байна. “Үүнээс хойш хаашаа явах вэ?”
Нотр-Дамыг сэргээн босгох ажилд тусалсан Нью-Йоркийн иргэн Дюбуа ганцаараа байсангүй.
Дээд Манхэттанд төвтэй French Heritage Society байгууллага Нотр-Дамын түймрийн сэргээн засварын сан байгуулж, 2.6 сая ам.доллар цуглуулжээ.
“АНУ-д модон хийцийн мастерууд гоёмсог готик сийлбэрийг дахин бүтээх шаардлага бараг тулгардаггүй. Ийм зүйл хийхийг хүсвэл яах бол гэж нэлээд их санаа зовж байлаа,” гэж Дюбуа хэлжээ.
“Галын зургийг анх харахад цочрол, гуниг хосолсон мэдрэмж төрсөн ч энэ нь тун удахгүй ямар нэгэн зүйл хийх ёстой гэсэн хариуцлагын мэдрэмж болж хувирсан,” гэж тус байгууллагын Гүйцэтгэх захирал Женнифер Херлейн The Post-д ярьжээ.
11-р сарын 8-нд сүмийн хонхнууд гал түймрийн дараа анх удаа дуугарч, ирэх сард болох нээлтийн өмнөх бэлтгэлээ хийсэн байна.
Дюбуа сэргээн босгосон Нотр-Дамыг хараахан үзээгүй ч удахгүй очихоор төлөвлөж байгаа аж.
“Дэлхийн өнцөг булан бүрээс хүмүүс цугларч, энэ газрыг дахин босгож байгаа гэдэг нь үнэхээр гайхалтай,” гэж тэр хэлжээ. “Энэ бол хүн төрөлхтний сайхан баяр — дэлхий ертөнцөд яг ийм зүйл хэрэгтэй байна.”
nypost.com
