Өндөгний сонголт: Бидний мэддэггүй үнэн
Эр бэлгийн эсүүд өндгөн эс рүү уралдан тэмцэлдэж, хамгийн түрүүнд хүрсэн нь ялдаг гэсэн ойлголт бидний дунд түгээмэл байдаг. Гэвч шинжлэх ухааны судалгаагаар энэ ойлголт буруу болох нь удаа дараа нотлогдсон байна. Шинжлэх ухааны зохиолч Старре Вартан “The Stronger Sex: What Science Tells Us about the Power of the Female Body” номондоо эмэгтэй биеийн талаархи буруу ойлголтуудыг тайлбарлаж, эрэгтэй, эмэгтэй биеийн ялгааг шинжлэх ухаан хэрхэн тайлбарлаж байгааг хуваалцжээ.
Өндөг сонголттой байдаг (гэхдээ бид мартдаг)
Бүх өндгөө нэг дор бий болгож, тэдгээрийг шалгаж, нэг нэгээр нь үр тогтоох боломжтойгоор үлдээх нь хөхтөн амьтдын үржлийн стратеги юм. Энэ нь эртний үржлийн аргуудаас өөрчлөгдсөн бөгөөд загас, хоёр нутагтан, мөлхөгчид одоо ч амжилттай ашиглаж байна гэж Массачусетсийн их сургуулийн биологийн антропологич Линнетт Сиверт тайлбарлажээ.
Эдгээр амьтад үргэлжлүүлэн өндөг, эр бэлгийн эсийг их хэмжээгээр үйлдвэрлэж, амьдралынхаа туршид үргэлжлүүлэн үржүүлдэг. Загас, мэлхий эмэгчин нь өндгөө усанд гаргаж, эрэгчин нь эр бэлгийн эсээ тийш чиглүүлдэг. Үр тогтсон өндөг нь хөгжиж, эсвэл байгаль орчны нөхцөлөөс шалтгаалан амьдрах чадваргүй болж, эсвэл махчин амьтдад идэгддэг. Харин далайн яст мэлхий, өндөглөдөг могой зэрэг амьтад нас ахих хүртлээ үр тогтсон өндгөө их хэмжээгээр гаргадаг.
Эдгээр амьтдын хувьд үржлийн стратеги нь тооны тоглоом юм. Олон өндөг, олон эр бэлгийн эс, олон үр тогтсон өндөг, үр төлтэй байх нь чухал бөгөөд цөөн хэдэн залуу амьтад насанд хүрдэг. Энэ нь экосистемийн бусад амьтдад хоол хүнс болдог. Харин хөхтөн амьтад энэ загварыг өөрчилсөн байна.
Хүний эрэгтэйчүүд загасны загварыг дагаж, сая сая эр бэлгийн эсийг гаргадаг. Харин эмэгтэйчүүд энэ загвараас холдсон байна. Эмэгтэй хөхтөн амьтад өндөг, эр бэлгийн эсийг дотооддоо хадгалж, нөхцөл байдлыг хянаж, үржлийн процессыг удирддаг. Энэ нь амьдралын туршлага, орчны нөхцөлд тохирсон үр төл бий болгоход тусалдаг.
Эмэгтэй хөхтөн амьтад үр тогтоох, үр төлөө дотооддоо өсгөх замаар амьдралын туршлагаа ашиглан үр төлөө сонгож, хамгийн сайн үр төлтэй болох боломжтой. Энэ нь үр тогтоох үед бага эр бэлгийн эс, өндөгтэй байхыг шаарддаг бөгөөд үр төлөө амьд үлдэхэд нь анхаарал тавих шаардлагатай болдог.
Өндөг эр бэлгийн эсийг сонгодог гэдэг нь шинжлэх ухааны үндсэн баримт юм. Гэвч “идэвхтэй эр бэлгийн эс, хүлээж буй өндөг” гэсэн ойлголт нь соёлын ойлголттой зөрчилдөж, хүлээн зөвшөөрөгдөхөд хэцүү байдаг. 1980-аад оны дунд үед өндөг нь үр тогтоох үйл явцад идэвхтэй оролцдог болохыг анх нээсэн. Өндөг нь эр бэлгийн эсийг химийн аргаар татаж, шалгаж, хүлээн авах эсэхийг шийддэг.
Сүүлийн 20 жилийн хугацаанд шинжлэх ухааны судлаачид энэ баримтыг дахин дахин “нээж” байна. 2020 онд Стокгольмын их сургуулийн судлаачид өндөг нь эр бэлгийн эсийг татах химийн бодис ялгаруулдаг болохыг тогтоожээ. Өндөг нь өөр өөр эр бэлгийн эсийг татдаг бөгөөд заримдаа өөрийн хамтрагчийн бус эр бэлгийн эсийг татдаг байна.
Энэ судалгаа нь өндөг, эр бэлгийн эсийн хоорондох харилцаа нь эмэгтэй, эрэгтэй хүмүүсийн онцлогоос хамаардаг болохыг харуулж байна. Өндөг нь эр бэлгийн эсийг сонгохдоо чанар, генетикийн нийцтэй байдлыг харгалзан үздэг байж магадгүй юм.
Энэ бүхнээс харахад эмэгтэй биеийн сул дорой байдал, идэвхгүй нөхөн үржихүйн систем гэсэн ойлголт буруу болох нь тодорхой байна.
Эх сурвалж:
The choice of sperm is ‘entirely up to the egg’ – so why does the myth of ‘racing sperm’ persist?
In her new book “The Stronger Sex,” science journalist Starre Vartan dispels myths and misconceptions about the female body.
