Хавдрын эрсдэл нас ахих тусам буурдаг бөгөөд үүний шалтгааныг бид эцэст нь мэдэж магадгүй боллоо

Хөгшрөлт нь хавдрын эрсдэлд хоёр эсрэг чиглэлтэй нөлөөлдөг. Эхлээд, 60-70 нас хүрэх үед генийн мутациуд хуримтлагдсанаар хавдрын эрсдэл нэмэгддэг. Гэвч 80 наснаас хойш энэ эрсдэл дахин буурдаг бөгөөд шинэ судалгаа үүний гол шалтгааныг тайлбарлаж байна. Олон улсын эрдэмтдийн баг хулганад уушигны хавдрыг судалж, альвеолын 2-р төрлийн үүдэл эсийн үйл ажиллагааг шинжилсэн байна. Эдгээр эсүүд нь уушгийг нөхөн төлжүүлэхэд чухал үүрэгтэй бөгөөд уушигны олон хавдрын эхлэл болдог. Судалгаагаар хөгшин хулганад NUPR1 уураг өндөр түвшинд байгааг олж илрүүлсэн. Энэ нь эсүүдийг төмөр дутагдалтай мэт үйл ажиллагаа явуулахад хүргэж, нөхөн төлжилтийг хязгаарлаж, эрүүл өсөлт болон хавдрын өсөлтийг саатуулдаг байна. Хөгшрөлттэй эсүүдэд төмөр их байдаг ч тодорхойгүй шалтгаанаар төмөр дутуу мэт үйл ажиллагаа явуулдаг гэж Нью-Йоркийн Memorial Sloan Kettering Cancer Center-ийн хорт хавдрын биологич Xueqian Zhuang хэлжээ. Иймээс хөгшрөлттэй эсүүд нь нөхөн төлжих чадвараа алдсан байдаг бөгөөд энэ нь хорт хавдартай холбоотой хэт их өсөлтөөс сэргийлдэг. Хүний эсүүдэд ч мөн адил процесс явагддагийг судалгаагаар тогтоосон. NUPR1 ихсэхэд эсүүдэд ашиглах төмрийн хэмжээ буурдаг. NUPR1-ийг зохиомлоор бууруулах эсвэл төмрийг нэмэгдүүлэхэд эсийн өсөлтийн чадвар дахин сайжирдаг байна. Энэ нь судлаачдад төмрийн солилцоо руу чиглэсэн эмчилгээний аргуудыг судлах боломжийг олгож байна. Тухайлбал, COVID-19-ийн урт хугацааны нөлөөг мэдэрч буй хүмүүст уушигны чадварыг сэргээх боломжтой байж магадгүй. Эдгээр үр дүн нь төмрөөр үүсгэгддэг ферроптозис гэх эсийн үхэлд суурилсан хавдрын эмчилгээний хувьд ч ач холбогдолтой. Хөгшрөлттэй эсүүдэд төмрийн дутагдалтай байдгаас ферроптозис бага тохиолддог бөгөөд энэ нь хөгжүүлэлтийн шатанд байгаа ферроптозис дээр суурилсан хавдрын эмчилгээнд илүү тэсвэртэй болгодог байж магадгүй байна. Хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэхийн тулд залуу насанд тохиолддог үйл явдлууд нь нас ахисан үеийнхээс илүү аюултай байж магадгүй гэж MSK-ийн хорт хавдрын биологич Tuomas Tammela хэлжээ. Тиймээс залуучуудыг тамхи татах, наранд шарах зэрэг илэрхий хортой нөлөөтэй зүйлсээс сэргийлэх нь маш чухал гэдгийг онцолсон байна. NUPR1-ийн нөлөө болон үүдэл эсийн үйл ажиллагаатай хэрхэн холбоотой талаар судлах зүйл их байгаа ч эдгээр үр дүн нь амьдралын аль ч үед хавдартай тэмцэхэд чухал ач холбогдолтой юм. Хорт хавдрын эмчилгээнд олон хүчин зүйлийг харгалзан үзэх шаардлагатай: хавдрын төрөл, үе шат, бусад эрүүл мэндийн нөхцөл байдал, мөн энэ шинэ судалгаагаар харуулсан шиг тухайн хүний нас зэрэг. Эдгээр эмчилгээг илүү хувьчилж чадвал илүү үр дүнтэй байж чадна. Хөгшрөлт нь хорт хавдрын биологийг хэрхэн өөрчилдгийг одоогоор бүрэн ойлгоогүй байгаа гэж Zhuang хэлжээ. Судалгаа Nature сэтгүүлд хэвлэгдсэн байна.