Стелс онгоцууд хөдөлгүүрээ хэрхэн нууж, дайсны пуужингуудаас зугтдаг вэ?

Орчин үеийн цэргийн онгоцууд зөвхөн хурдан нисэх, их хэмжээний ачаа зөөхөөс гадна бараг л нүднээс далд байх чадвартай болсон. Энэ чадварыг олж авахад хамгийн том бэрхшээл нь хөдөлгүүрийг нуух явдал байдаг. Учир нь хөдөлгүүрээс гарч буй инфра улаан дулаан нь дайсны радараар илэрч, дулаан мэдрэгч пуужингаар мөрдөгдөж болдог. Гэвч стелс технологийн ачаар орчин үеийн онгоцууд үнэхээр бараг харагддаггүй болжээ.

Энэ нь хөдөлгүүрийн дулаан мөрийг бууруулах замаар хийгддэг. Тусгай бүтэцтэй яндангаар халуун агаарыг өндөрт байгаа хүйтэн агаартай хурдан холих замаар онгоцыг илрүүлэх боломжийг бууруулдаг. Жишээлбэл, F-35 зэрэг дэвшилтэт сөнөөгч онгоцууд нь өмнөх үеийнх шиг хурдтай биш, энэ нь яндангаас гарах халуун агаарын хэмжээг багасгаж, илрэх магадлалыг бууруулдаг.

F-35 Lightning ба F-22 Raptor онгоцуудыг радар шингээдэг материалаар хийсэн бөгөөд энэ нь тэднийг радар илрүүлэх магадлалыг мөн багасгадаг. B-2 бөмбөгдөгч онгоц нь яндангаасаа гарах халуун агаарыг хөөрөхөөс өмнө хөргөдөг тусгай агааржуулалтын системтэй. Мөн B-2-ийн яндангууд нь онгоцны дээд хэсэгт байрладаг тул газрын радар болон дулаан мэдрэгчтэй пуужинд илрэх магадлал улам багасдаг.

Стелс онгоцууд зөвхөн радар болон дулаан мэдрэгчт пуужингаас нуугдаад зогсохгүй, нүдэнд харагдахгүй, чимээ гаргахгүй байхаар бүтээгдсэн. Жишээлбэл, B-2 бөмбөгдөгч онгоц нь түүхэнд хамгийн өндөр өртгөөр бүтээгдсэн бөгөөд хар өнгө, нарийн биетэй загвараараа шөнийн тэнгэрт уусаж харагддаггүй. Өдрийн цагаар онгоцыг харах боломжтой ч түүний нисэж буй чиглэлийг тодорхойлох хэцүү байдаг. Учир нь хэлбэр нь төөрөгдүүлдэг бөгөөд яндангийн утаа үлдээдэггүй тул цэнхэр тэнгэрт зам үлдээхгүй — ингэснээр харагдах магадлал буурдаг.

B-2-ийн хөдөлгүүрүүд дотроо байрладаг бөгөөд хамгийн их чимээ гаргадаг хэсгээс гарах дууг хязгаарлаж, сонсогдохоос сэргийлдэг. F-117 Nighthawk ч мөн адил бага илрэх чадвартай технологиор хийгдсэн онгоц юм. Гэсэн ч өнөөдөр хэрэглэж буй бүх дэвшилтэт технологийн хүрээнд жинхэнэ үл үзэгдэгч онгоц хараахан бүтээгдээгүй байна.

Метаматериал гэх торон бүтэцтэй шинэ төрлийн материалууд нь объектыг харагдахаас нуух чадвартай гэж үздэг ч, одоогоор онгоцыг бүрэн алга болтол нуух хүртэл хөгжөөгүй байна. Тиймээс энэ төрлийн бүрэн “нуугдах” технологи боловсронгуй болтол, стелс онгоцууд өнөөгийн технологидоо түшиглэхээс өөр аргагүй юм.