Бид хөдөлмөрч хүмүүсийг “Зөгий шиг завгүй” гэж хэлдэг ч саяхны нэгэн судалгаагаар зөгийнүүд оффисын барилгад ажилладаг ажилтнуудтай адилхан харагджээ.
АНУ-ын энтомологичид болон инженерүүд Пенсильвани, Нью-Йорк мужийн хөдөө орон нутагт арван мянга гаруй зөгийний нуруунд жижигхэн QR код наасан байна. Энэхүү дэвшилтэт технологийг ашигласан туршилт нь HardwareX сэтгүүлийн 11-р сарын дугаарт нийтлэгдсэн бөгөөд зөгийнүүд хоол хүнс цуглуулахын тулд хэр хол зам туулахыг судлахаас гадна зөгийчдөд ч хэрэг болох юм. Судалгаа эхнээсээ зөгийний нууцлаг зан байдлын талаар шинэ мэдээллийг илчилж, сэтгэл хөдөлгөм үр дүн үзүүлээд байна.
Өмнөх судалгаагаар зөгийнүүд үүрнээсээ 10 километр (6.2 миль) хүртэл хол хүнс хайх боломжтой гэж үздэг ч энэ нь ховор тохиолдол байж болзошгүй гэж энтомологичид таамаглаж байна. Пенсильвани мужийн их сургуулийн (Penn State) энтомологич, судалгааны хамтран зохиогч Маргарита Лопес-Урибе “10 километрийн энэ тооцоо биологийн хувьд үнэн зөв эсэхийг ойлгох нь гол зорилго юм. Бид зөгий үүрнээсээ яг хэдэн километр нисдэгийг тодорхойлж чадах уу?” хэмээн их сургуулийн мэдэгдэлд дурджээ.
Оффисын барилгуудын ажилчдын тэмдэглэгээтэй адилхан QR кодыг “fiduciary tags” гэж нэрлэдэг бөгөөд багийнхан автомат дүрс бичлэгийн системийг бүтээж, үүрний үүдэнд сенсор суурилуулсан байна. Энэ нь тэмдэгтэй зөгий орж, гарсан бүртгэлийг хянаж, тус бүрийн нислэгийн хугацааг тодорхойлох боломж олгожээ. Сенсор нь зөгийний ID дугаар, огноо, цаг, температур, мөн зөгий орж байгаа эсвэл гарч байгааг бүртгэдэг аж.
Энтомологийн уламжлалт судалгаа ихэвчлэн практикт тулгуурладаггүй ч энэхүү аргачлал зөгийний зан байдлын талаар урьд өмнө байгаагүй нарийвчилсан ойлголтыг өгч байна.
“Энэхүү технологи биологичдод урьд өмнө боломжгүй байсан аргаар системийг судлах боломжийг нээж байна, ялангуяа органик зөгий үржүүлэгтэй холбоотой судалгаанд ихээхэн ач холбогдолтой” гэж Лопес-Урибе хэлжээ. Органик зөгий үржүүлэг нь аж үйлдвэрийн бүсээс хангалттай зайд байрлах, бохирдсон цэцгийн тоос түүгээс сэргийлэх зэрэг олон зүйлийг шаарддаг. Гэвч зөгийн нийтлэг нислэгийн зайн талаархи мэдээлэл хангалтгүй байгаа учир АНУ-ын Хөдөө аж ахуйн яамны органик баталгаажуулалтын зөвлөмжүүд энэ тал дээр бодит бус байж болзошгүй аж.
“Байгалийн биологи судалгаанд бид ихэвчлэн нүдээрээ ажиглалт хийдэг ч хүний хийж чадах ажиглалтын хэмжээ хэзээ ч машины хэмжээнд хүрэхгүй” гэж тэрээр нэмж дурдсан байна. Судалгааны баг нийт зургаан зөгий үүрэнд 32,000 гаруй зөгийд хүний хумсны хумсаас жижиг QR код наасан бөгөөд энэ нь зөгийд ямар ч хор хөнөөл учруулахгүй, хөдөлгөөнд нь саад болохгүй юм.
“Бид залуу зөгийнүүдийг сонгож, тэдний насыг илүү нарийвчлалтай хянаж, ялангуяа нисэж эхлэх болон зогсох хугацааг тодорхойлохыг зорьсон” гэж тус судалгаанд оролцсон Пенсильвани мужийн их сургуулийн Робин Андервуд хэлжээ. Залуу зөгийнүүдийг ажиллахад илүү хялбар байдаг ба тэдний хорхойноос үүдэлтэй хатгалтанд өртөх магадлал бага байдаг аж.
Тэгвэл зөгийнүүд юу хийдэг вэ?
Судлаачид зөгийнүүдийн үүрнээс гарах ихэнх аялал 1-4 минут үргэлжилдэг болохыг ажиглажээ. Энэ нь магадгүй хурдан “Жорлонгийн завсарлага” эсвэл цаг агаар шалгах аялал байж болно. Харин арай урт аяллууд 20 минутаас хэтрэхгүй хугацаатай байсан байна. Гэсэн ч тэмдэглэгдсэн зөгийн 34% нь үүрнээсээ хоёр цагаас илүү хугацаанд алга болжээ.
Энэхүү урт хугацааны эзгүй байх явдал нь хоол тэжээлийн эх үүсвэрийг хайх урт аяллуудтай холбоотой байж болзошгүй юм. Жишээлбэл, зарим урт аяллууд нь цэцэг багассан үед тохиолдож, зөгийнүүд хоол хүнс цуглуулахын тулд хол газар нисэх шаардлагатай болсон байж магадгүй аж. Гэсэн хэдий ч судлаачид зарим өгөгдөлд үүрэндээ эргэж ирээгүй эсвэл сенсортоо QR кодоо бүртгүүлэхгүйгээр орсон зөгийнүүдээс үүдэн алдаа гарч болзошгүйг хүлээн зөвшөөрчээ.
Мөн “Бид зөгийнүүд амьдралынхаа туршид бидний урьдчилан бодож байснаас хамаагүй удаан хугацаанд хоол тэжээл хайж байгааг олж мэдсэн” гэж Андервуд дурдсан байна. Өмнө нь энтомологичид зөгий ойролцоогоор 28 хоног амьдардаг гэж үздэг байсан ч “Бид зөгийнүүд зургаан долоо хоногийн турш хоол тэжээл хайж байгааг олж харсан. Тэд хоёр долоо хоногтойгоосоо хоол хайж эхэлдэг тул бидний бодож байснаас хамаагүй урт насалдаг байна” гэжээ.
Хоол хайж эхлэх үедээ зөгийнүүд үүрнийхээ бусадтай хоолны эх үүсвэрийн талаар мэдээлэл солилцохдоо “Савлуур бүжиг”-ийг ашигладаг. Судалгааны баг одоо Виржиниа Техникийн их сургуулийн судлаачидтай хамтран тэдний хоол хайх хугацааны өгөгдлийг энэхүү зан байдалтай уялдуулж, үүрнээсээ хэр хол нисдэгийг үргэлжлүүлэн судалж байна.
Дараагийн шатанд тэдний нуруунд жижиг AirTag нааж магадгүй юм.
gizmodo.com
