Шинэ оношлогооны арга
Санах ой сулрах, танин мэдэхүйн өөрчлөлт илрэх нь олон хүний хамгийн том айдас байдаг. Өмнө нь Альцгеймерийн өвчнийг баттай оношлохын тулд PET скан болон нугасны шингэний шинжилгээ хийдэг байсан бол шинэ судалгаагаар энгийн цусны шинжилгээгээр өвчнийг эрт үед нь 90 хувийн нарийвчлалтай илрүүлэх боломжтой болжээ.
Эдгээр уламжлалт аргууд үр дүнтэй боловч өртөг өндөр, төвөгтэй, олдоц муу байсан нь олон хүнийг удаан хугацаанд тодорхой бус байдалд үлдээдэг байв. Харин цусны шинжилгээ нь илүү энгийн, хурдан бөгөөд олон нийтэд хүртээмжтэй хувилбар болохоор байна.
Шинжилгээ хэрхэн ажилладаг вэ?
Альцгеймерийн өвчин тархинд хоёр үндсэн өөрчлөлт үүсгэдэг: амилоид уураг болон тау уургийн хэвийн бус хуримтлал. Шинэ цусны шинжилгээ нь эдгээрийн нэг болох p-tau217 уургийн түвшинг, мөн амилоидын хоёр фрагментийн харьцааг шалгаж, тэдгээрийг оношлогооны нарийвчилсан “оноо” болгон хувиргадаг.
Хоёр маркерийг хамтад нь ашигласнаар оношилгоо илүү тодорхой болж, хуурамч эерэг үр дүн гарах магадлал буурдаг.
Судалгааны үр дүн
Швед улсад хийсэн туршилтаар санах ой болон сэтгэхүйн асуудалтай мянга гаруй хүнийг хамруулжээ. Цусны шинжилгээний дүн нь эмч нарын хийсэн уламжлалт үнэлгээтэй ойролцоогоор арван тохиолдлын есөнд нь таарч, найдвартай байдал өндөр байгааг баталсан байна.
“Анхдагч шатны эмч нарын оношлогооны нарийвчлал ердөө 61 хувь байсан бол цусны шинжилгээ нэмэгдсэнээр энэ үзүүлэлт мэдэгдэхүйц сайжирсан” хэмээн Лунд их сургуулийн мэдрэлийн эмч Себастиан Палмквист тайлбарлажээ.
Эрүүл мэндийн салбарт нэвтрэх боломж
Шинжилгээг энгийн лабораторийн нөхцөлд, тогтмол хуваарийн дагуу хийх боломжтой тул завгүй эмнэлгүүдэд хүртээмжтэй байх давуу талтай. Мөн тогтмол босго ашигладаг тул ямар ч эмнэлэгт ижил үр дүн гаргах боломжийг бий болгодог.
Эхний ээлжид мэргэжлийн санах ойн эмнэлгүүдэд нэвтрүүлж, дараа нь сургалт, протокол боловсруулагдсаны дараа анхдагч шатны эмнэлгүүдэд өргөжүүлэх төлөвтэй байна.
Ирээдүйн ач холбогдол
Энэ шинэ шинжилгээ өвчнийг эмчлэхгүй ч оношлогоог эрт үед нь тодорхой болгож, өвчтөн болон гэр бүлд нь тодорхой бус байдлаас төлөвлөгөөтэй алхам руу шилжих боломжийг олгоно. Эмч нарын хувьд шийдвэрээ баталгаажуулах практик хэрэгсэл болж, эрүүл мэндийн системийн хувьд өндөр өртөгтэй, төвөгтэй шинжилгээг хамгийн их үр өгөөжтэй газарт чиглүүлэх боломжтой юм.
📌 Эх сурвалж: Journal of the American Medical Association, www.earth.com
