Орангутануудын үүр барих ур чадвар: Эхийн заавар, ажиглалтаас эхтэй соёлын суралцахуй
Шөнө болоход орангутанууд борооны ойд модны орой руу авирч, нарийн төвөгтэй бүтэц бүхий үүр барьж эхэлдэг. Эдгээр үүр нь зөвхөн тав тухтай амралт биш, харин дулаан хадгалах, махчин амьтдаас хамгаалах, шумуул зэрэг шавьжнаас зугтах гол хэрэгсэл болдог.
Ажиглалт, дадлагаар сурдаг ур чадвар
Эрдэмтэд олон жилийн турш залуу орангутанууд ийм нарийн бүтэцтэй үүрийг хэрхэн барьж сурдгийг судалсаар ирсэн. Шинэ судалгаагаар эдгээр амьтад үүр барих ур чадвараа ээжийнхээ үйлдлийг ажиглаж, аажмаар дадлага хийснээр сурдаг болохыг тогтоожээ. Үүнийг “ажиглалтын нийгмийн суралцахуй” гэж нэрлэдэг.
Амьд үлдэхэд зайлшгүй шаардлагатай
Үүр барих нь орангутануудын амьд үлдэхэд маш чухал. Энэ ур чадвар нь төрөлхийн биш бөгөөд харин олон жилийн турш суралцаж, туршлага хуримтлуулах шаардлагатай. Мөчир, навчийг хэрхэн уян хатан, бат бөх байдлаар холбох, бүтэц зохион байгуулалтыг шийдэх зэрэг нь оюун ухаан шаардсан ажил юм.
Шөнийн үүр нь өдрийн үүрнээс илүү нарийн бүтэцтэй байж, бүр доторлогоо, дэр, хөнжил, дээвэртэй ч байх боломжтой. Энэ бүхнийг хийж сурна гэдэг нь тэдний хувьд техникийн болон материалын мэдлэг эзэмших хэрэгцээтэй гэсэн үг юм.
Эхийн үүр барихыг анхааралтай ажигладаг
Судлаачдын ажиглалтаар зургаан сартайгаас эхлэн орангутанууд үүр барих ажилд сонирхолтой болж, мөчир, навчтай тоглож эхэлдэг. Нэг наснаас өдрийн үүрийг дуурайж барьж сурдаг бол, гурван наснаас эхлэн шөнийн үүр барих дадлагаа эхэлж, найман насанд энэ ур чадварыг бүрэн эзэмшдэг.
Гол нь зүгээр ойр байхад бус, ээжийнхээ үйлдлийг анхааралтай ажигласны дараа дадлага хийж сурдаг. Энэ нь орангутанууд суралцахдаа зориуд анхаарал хандуулдаг, сонгомол анхаарал чухал үүрэгтэйг илтгэнэ.
Нарийн төвөгтэй бүтэц, материалын мэдлэг
Судалгаагаар залуу орангутанууд олон төрлийн модны бүтэц, тав тухтай үүрийн элементүүдийг ялгаж, техник талаас суралцаж буйг харуулсан. Нэг модны энгийн өдрийн үүр гэхээсээ илүү, олон салбар мөчир холбосон нарийн бүтцийн талаар илүү сонирхож, түүнийгээ давтаж туршдаг.
Түүнчлэн орангутанууд үүр барихдаа зөвхөн барилгын ур чадвараа хөгжүүлээд зогсохгүй, ямар мод, навч ашиглахаа ч сонгож сурдаг байна. Эхийнхээ ашигладаг модны төрлийг ажиглаж, ижил төрлийн материалыг сонгох магадлал өндөр байдгийг судалгаагаар нотолжээ.
Соёлын өв дамжуулалт
Насанд хүрсэн орангутанууд ч багадаа ашиглаж байсан, эсвэл ээжийнх нь ашигладаг байсан модны төрлийг илүүд үзэх хандлагатай. Энэ нь тэдний дунд мэдлэг, дадлага нь үе дамжин хадгалагддаг соёлын элементтэй болохыг илтгэнэ.
Судалгааны дүгнэлтээр орангутануудын үүр барих ур чадвар бол ажиглалт, дадлагад суурилсан, гүн гүнзгий суурьтай соёлын суралцахуйн үр дүн юм. Энэ нь зөвхөн тухайн төрөлд хамаарах бус, өргөн утгаараа примат амьтдын соёлын хөгжилд чухал нээлт болж байна.
Эх сурвалж: Earth.com
Судалгаа нийтлэгдсэн: Communications Biology сэтгүүл
