Модны бичил биетүүд алт үүсгэдэг үү?
Финландын хойд нутгийн бореал ойд хийсэн судалгаагаар эрдэмтэд Норвегийн гацуур модны зүү дотор бичил алтны бөөмс илрүүлжээ. Судалгаанаас харахад эдгээр модны дотор амьдардаг бичил биетүүд нь химийн найрлагад нөлөөлж, алтны бөөм үүсэхэд оролцдог байна.
Энэ нь анх удаа модны зүүн доторх бактерийг алтны нанобөөмийн үүсэлттэй холбон тайлбарласан судалгаа юм. “Манай судалгааны үр дүнгээс үзэхэд модны дотор орших бактер болон бусад бичил биетүүд нь алт хуримтлагдахад тодорхой хэмжээнд нөлөөлдөг болохыг илтгэж байна” хэмээн Финландын Оулу их сургуулийн доктор Кайса Лехосмаа хэлжээ.
Байгальд ээлтэй алтны хайгуулын шинэ гарц
Энэхүү нээлт нь байгальд хор багатай, ургамалд суурилсан алтны хайгуулын шинэ арга замыг нээж байна. Судлаачдын үзэж буйгаар хөвд зэрэг ургамалд оршдог ижил төрлийн бичил биетүүд нь уул уурхайн бохирдолтой усыг цэвэршүүлэх, металлыг ялган авахад ашиглагдаж болох юм.
Модны зүү доторх алтны бөөмс
Судалгааны баг Финландын Лапланд дахь Киттила алтны уурхайн орчимд ургадаг 23 гацуур модноос 138 дээж авч шинжилжээ. Тэдгээрийг хоёр аргаар судалсан бөгөөд нэг нь электрон микроскоп ашиглан алтны нанобөөм илрүүлэх, нөгөө нь генийн дараалал судалж бактерийн төрлийг тодорхойлох арга байв.
Дүнгээс харахад дөрвөн модны зүүнд алтны нанобөөмс илэрсэн бөгөөд тэдгээр нь ихэвчлэн бактерийн эсийн бөөгнөрлийн ойролцоо байсан байна.
Алт хэрхэн үүсдэг вэ?
Алт нь газар доор ууссан хэлбэрээр усанд орж, модны зүү дотор бичил биетүүдийн үүсгэсэн орчинд тунаж, уусдаггүй жижиг бөөм болон хувирдаг. Мод металлыг тусгаарлан хадгалдаг бол бичил биетүүд нь өөрсдийн амьдрах орчноо тэнцвэржүүлэхийн тулд уг металлыг ашигладаг гэж судалгаанд тайлбарлажээ.
“Манай судалгаа алт модны зүү рүү хэрхэн нэвтэрч, нанобөөм хэлбэрээр хуримтлагддаг процессыг анх удаа тодорхой харууллаа” гэж доктор Лехосмаа онцолсон байна.
Ирээдүйн хэрэглээ
Биогеохимийн хайгуул нь ургамлыг ашиглан газрын гүнд орших ашигт малтмалыг илрүүлэхэд тусалдаг. Хэрэв тодорхой бичил биетүүд алтны бөөмтэй уялдаа холбоотой болох нь тогтоогдвол, энэ нь илүү нарийн, байгальд сөрөг нөлөөгүй хайгуул хийх шинэ боломж нээх юм.
Судлаачид энэ үзэгдэл зөвхөн гацуур модонд хязгаарлагдахгүй байж болохыг онцолж, бусад төрлийн ургамал болон өөр бүс нутгийн орд газруудыг судлах шаардлагатай гэж үзэж байна. Цаашдын судалгаагаар улирлын өөрчлөлт, газрын доорх усны урсгал, бичил биетүүдийн “хурууны хээ”-г алтны дохиотой холбон шинжилэхээр төлөвлөжээ.
Энэхүү судалгаа Environmental Microbiome сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.
Эх сурвалж: earth.com
