Судалгаагаар далайн гүнээс олдсон амьтны нууц илэрлээ
Сепалоподын хувьсалд нэгэн чухал хэсэг дутуу байсан нь өнөөгийн найман хөлтүүд хэрхэн үүссэн тухай юм. Энэ асуултын хариулт далайн гүнд нуугдаж байжээ.
Найман хөлтүүдтэй төстэй, хар улаан өнгөтэй, гэрэлтдэг нүдтэй, ховорхон үзэгддэг вампир наймаалж (Vampyroteuthis infernalis) генетикийн нууцаа дэлгэлээ. 2025 оны 11-р сард iScience сэтгүүлд нийтлэгдсэн судалгаагаар, вампир наймаалжийн хромосом нь найман хөлтүүдийнхтэй төстэй боловч наймаалжийн ангилалд багтдаггүй болохыг тогтоожээ. Энэ нь орчин үеийн найман хөлтүүд болон наймаалжуудын нийтлэг өвөг дээдэс 300 сая жилийн өмнө хэрхэн харагдаж байсныг илтгэж байна.
Судалгааны тэргүүн зохиогч Олег Симаков, Вена их сургуулийн судлаач, вампир наймаалж нь найман хөлтүүдийн бүлэгт багтдаг боловч маш эртний салбарлалттай гэдгийг онцолжээ. Судлаачид баруун Номхон далайн судалгааны аяллаас олдсон вампир наймаалжийн эдийн дээжийг ашиглан генетикийн шинжилгээ хийсэн байна. Ховор амьтан учраас өөр дээжтэй харьцуулах боломжгүй байсан ч, PacBio платформыг ашиглан бусад сепалоподын геномтой харьцуулжээ.
Судалгаагаар вампир наймаалжийн геном нь 11 тэрбум суурь хосоос бүрддэг нь хүний геномоос дөрөв дахин их бөгөөд хамгийн том сепалоподын геном болохыг тогтоожээ. Орчин үеийн найман хөлтүүдийн ДНХ нь байнга холилдож байдаг бол вампир наймаалжийн геном нь эртний наймаалжийн хромосомын зохион байгуулалтыг хадгалсан байна.
Вампир наймаалжийг анх 1903 онд нээхэд түүний өвөрмөц бүтэц нь найман хөлтүүдтэй төстэй гэж үзэж байсан ч 1950-аад онд өөрийн гэсэн бүлэгт хамаарах болсон. Энэ нь вампирын нөмрөгтэй мэт харагддаг тул Vampyromorphida ангилалд багтдаг.
Монтерей Бэй Аквариум Судалгааны Хүрээлэнгийн ахлах судлаач Брюс Робисон, вампир наймаалжийн генетикийн судалгаа нь түүний өвөг дээдсийн шинж чанарыг хадгалсан шалтгааныг тайлбарлахад тусалсан гэж үзэж байна. Вампир наймаалжийг судлахад хэцүү байдаг учир нь тэд ховор, ганцаараа амьдардаг, мөн олдоц муутай байдаг. Энэ судалгаа нь вампир наймаалжийн нууцыг тайлахад чухал үүрэг гүйцэтгэж байна.
Эх сурвалж:
Scientists finally sequence the vampire squid’s huge genome, revealing secrets of the ‘living fossil’
The genetic link between squids and octopuses may just be found in the vampire squid genome.
