“Christmas tree cataract” буюу “гацуур мод” хэлбэрийн катаракт нь нас ахихтай холбоотой ховор өөрчлөлт бөгөөд нүдний болорт олон өнгөөр гялалзах, зүү шиг хэлбэртэй талстууд үүсдэгээрээ онцлогтой. Optometrist-ийн чиглэсэн гэрлээр (жишээ нь slit-lamp үзлэгийн гэрэлтүүлэг) харахад ягаан, ногоон, цэнхэр, улаан, алтлаг өнгийн олон өнгөт гялбаа мэт ажиглагддаг нь тохиолдлын тайлан, өгүүллүүдэд тэмдэглэгдсэн байна.
Энэ төрлийн катарактын механизм нь нүдний болорт кальци хуримтлагдсанаар болорын үндсэн бүтцийг бүрдүүлдэг crystallin уургууд задарч, улмаар цистин (cystine) хэмээх амин хүчлийн хэмжээ нэмэгдэхтэй холбоотой гэж тайлбарлагддаг. Цистин өндөр концентрацид талсжиж, зүү мэт талстууд үүсдэг бөгөөд эдгээр нь гэрлийг өөр өнцгөөр хугалан олон өнгийн “очир эрдэнэ” шиг эффект үүсгэдэг.
Судалгааны мэдээллээр энэ өөрчлөлт ихэнхдээ харааны хурцадмалд (visual acuity) мэдэгдэхүйц уналт үүсгэдэггүй. Гэхдээ myotonic dystrophy (миотоник дистрофи) гэх удамшлын булчингийн дистрофийн бүлгийн эмгэгтэй холбоотой тохиолдлууд олон удаа тэмдэглэгдсэн байна.
Тухайлбал, British Journal of Ophthalmology-д нийтлэгдсэн ажиглалтын судалгаанд myotonic dystrophy type 1-тэй өвчтөнүүдийн бараг бүгдэд нь “Christmas tree” катаракт илэрсэн гэж мэдээлсэн нь энэ нүдний өөрчлөлт тухайн дегенератив өвчнийг эрт үеэс сэжиглэх нэг дохио байж болохыг харуулж байна. Гэсэн ч ихэнх нийтлэлүүд нь тохиолдлын тайлан, ажиглалтын шинжтэй тул хүн амын түвшинд оношилгооны баталгаатай шалгуур гэж дүгнэхэд нэмэлт судалгаа шаардлагатай гэж үздэг.
