Amazon-ийн Kuiper өргөн зурвасын интернэтийн сүлжээний анхны цуврал хиймэл дагуулууд энэ долоо хоногийн эхээр хөөрсөн ч, тус нислэгийн албан ёсны шууд дамжуулалтыг үзсэн хүмүүс үүнийг тагнуулын хиймэл дагуулын хөөргөлт мэт хязгаарлагдмал, хачирхалтай нууцлалтайгаар мэдэрсэн юм.
Харин Баасан гарагт Amazon өөрийн сошиал хуудсуудаар 40 секундийн бичлэг нийтэлснээр энэхүү нууцлал бага зэрэг тайлагдлаа. Уг бичлэгт дагуулууд Флоридагийн Кэйп Канаверал дахь Сансрын хүчний баазаас даваа гарагт хөөрсний дараа хар сансрын уудмыг зүсэн тээвэрлэгч хөлгөөс салж буй агшин харагдана. Энэ нь Kuiper дагуулуудын анхны бодит дүр төрхийг олон нийтэд харуулсан тохиолдол боллоо.
Amazon 2019 онд Project Kuiper төслөө зарласнаас хойш хиймэл дагуулуудынх нь дүрсийг нийтэд харуулах тал дээр маш болгоомжтой, бараг л нууцалсаар ирсэн. Өмнө нь гаргасан зургууд нь Сиэттл хотын ойролцоох хиймэл дагуулын үйлдвэр болон дагуулуудыг Вашингтноос Флорида руу зөөвөрлөхөд ашигладаг контейнеруудыг л үзүүлж байв.
Харин дагуулуудын яг ямар хэлбэртэй, бүтэцтэй болохыг харуулсан зураг огт гаргаж байгаагүй. Сүүлийн хоёр жилийн турш Ars Technica агентлаг Amazon-аас хиймэл дагуулуудын үйлдвэрлэлийн үеийн, хөөргөх бэлтгэл үеийн зураг эсвэл уран зураачийн зураг ч болов гаргах эсэхийг байнга асууж ирсэн ч “Үгүй” эсвэл “Одоогоор болохгүй” гэсэн хариу л өгдөг байв.
Энэ нь Amazon-ы өрсөлдөгч SpaceX-ийн бодлоготой эрс ялгаатай. SpaceX-ийн Starlink бол өнөөдрийн байдлаар тойрог зам дахь хамгийн олон хиймэл дагуултай сүлжээ бөгөөд 7,300 гаруй дагуул хөөргөөд байна. OneWeb хоёрт жагсаж, 650 гаруй идэвхтэй хиймэл дагуултай. Эдгээр сүлжээ нь дэлхий даяар бага тойрог замын дагуу интернет түгээдэг. SpaceX болон OneWeb аль аль нь хөөргөлтийн өмнө хиймэл дагуулынхаа үндсэн мэдээлэл болон зургуудыг нийтэд ил болгож байсан.
Харин Amazon энэ салбарт SpaceX-ээс нэлээд хоцорч яваа. Тус компани ойрын жилүүдэд нийт 3,232 Kuiper хиймэл дагуулыг хөөргөхөөр төлөвлөж байгаа бөгөөд үүнийг ихэвчлэн United Launch Alliance (ULA)-ийн Atlas V болон Vulcan пуужингуудаар хөөргөх юм.
Amazon-ийн Kuiper хиймэл дагуулуудыг Atlas V пуужин сансарт хүргэлээ
Даваа гарагт Amazon-ийн анхны 27 ширхэг ашиглалтын Kuiper хиймэл дагуулыг тойрог замд хүргэх үүргийг Atlas V пуужин гүйцэтгэлээ. Хөөргөлтөөс хойш нэг цаг ч хүрэхгүй хугацааны дараа Centaur дээд шат хиймэл дагуулуудыг 450 км (280 миль)-ийн өндрийн тойрог замд салгасан байна.
Хөөрснөөс хойш таван минутын дараа буюу Atlas V пуужингийн 18 минут үргэлжлэх хөөргөлтийн дөрөвний нэг хүрэхгүй хугацаанд Amazon-ийн хүсэлтээр албан ёсны шууд дамжуулалтыг зогсоожээ. Тойрог замд хүрмэгц Centaur шатны урд хэсэгт бэхлэгдсэн цилиндр хэлбэрийн зөөгч төхөөрөмжөөс Kuiper дагуулуудыг гурваараа салгаж эхэлсэн байна.
Сансарт байх трапецууд
Эдгээр үйл явдлууд бүгд олон нийтийн хараанаас нууц байдлаар явагдсан нь цэргийн тагнуулын хиймэл дагуулын нууц хөөргөлттэй адил зарчимтай. Мэдээж, ULA шиг хувийн компаниуд хөөргөлтөө шууд дамжуулах үүрэггүй бөгөөд Amazon ч мөн адил хиймэл дагуулуудынхаа зургийг олон нийтэд үзүүлэх албагүй.
Баасан гарагт Amazon-иас нийтэлсэн бичлэг тод бус, хиймэл дагуулуудын нарийн бүтэц харагдахгүй ч үндсэн хэлбэр дүрс нь тодорхой байсан. Kuiper дагуулууд трапец хэлбэртэй бөгөөд нарны зай хураагуур нь эвхээтэй байхад OneWeb-ийн хиймэл дагуулуудтай төстэй харагдана. Харин SpaceX-ийн Starlink хиймэл дагуулууд илүү хавтгай бүтэцтэй тул Falcon 9 пуужингийн дотор давхарлан багтаах боломжтой байдаг. SpaceX 2019 онд Starlink-ийн анхны хөөргөлтөөс эхлэн энэ архитектурыг ашиглаж ирсэн бөгөөд тухайн үедээ шинэлэг шийдэл байв. Тойрог замд хүрмэгц Starlink дагуулуудыг зэрэг суллаж, нэгэн зэрэг тархан байрших боломжтой байхаар зохион байгуулсан.
Харин Amazon-ийн хиймэл дагуулууд тус бүрдээ зөөгч төхөөрөмж дээр бэхлэгдсэн байсан ба хөөргөлтийн дараах 15 минутын турш өөр өөр цагийн хуваарьтайгаар дарааллан салсан. Тус бүрийн дагуул өөрийн салгах механизмтай бөгөөд бие даан салгаран байршсан байна.
Боломжит байсан ирээдүй
Amazon-ийн Kuiper төслийн удирдагч Ражив Бадиалын ажил мэргэжлийн түүх нь тус компанийн хиймэл дагуулын загварыг SpaceX-ийнхтэй харьцуулах сонирхлыг улам нэмэгдүүлдэг. Бадиал нь өмнө нь SpaceX компанийн хиймэл дагуул хариуцсан дэд ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан ч 2018 онд Илон Маск түүнийг ажлаас халсан. Шалтгаан нь Маск Starlink төслийг илүү хурдтай урагшлуулахыг хүссэнтэй холбоотой гэж мэдээлэгдсэн. Майкрософт компанид олон жил ажилласан туршлагатай Бадиал хэдэн сарын дараа Amazon-д технологийн дэд ерөнхийлөгчөөр орсон бөгөөд энэ нь Project Kuiper төслийг албан ёсоор зарлахаас өмнөх жил байв.
Тухайн үед Маскийн зүгээс “Энгийн, хямд хиймэл дагуулууд ашиглан ажлыг илүү хурдан хийж чадна гэж үзэж байгаа” хэмээн Ройтерс агентлагт нэг эх сурвалж хэлж байжээ. 2018 оны эхээр SpaceX туршилтын зориулалттай куб хэлбэрийн хоёр хиймэл дагуулыг хөөргөсөн ба Бадиалыг халснаас хойш нэг жилийн дотор Starlink-ийн анхны бүрэн цуваа, хавтгай бүтэцтэй дагуулуудыг хөөргөж, одоогийн хэрэглэгдэж буй стандарт загварыг танилцуулсан.
Баасан гарагт Бадиал LinkedIn хуудсандаа: “Kuiper дагуулуудын хөөрөлт болон ажиллагаа бүрэн төлөвлөгөөний дагуу явагдаж байна. Бид анхны бүрэн хэмжээний Kuiper дагуулын нислэгийн 72 цагийг ардаа орхисон ч сэтгэл хөдлөл өндөр хэвээр байна” хэмээн бичжээ.
Starlink болон Kuiper сүлжээнүүд нь хоорондоо лазер холбоосоор интернетийн дохиог дамжуулдаг. Starlink нь Ku-band давтамжийг ашигладаг бол Kuiper нь Ka-band ашиглана.
Эцэст нь, SpaceX-ийн Starlink-ийн энгийн, зөөгчгүй бүтээл нь пуужингийн нийт жин, эзлэхүүнийг илүү үр ашигтай ашиглах боломж олгодог. Зөөгч төхөөрөмж ашигладаггүй тул илүүдэл жинг орлоготой хиймэл дагуулуудын тоогоор орлуулж чаддаг. Харин Amazon-ийн хэрэглэж буй зөөгчтэй архитектур нь уламжлалт загвар бөгөөд инженерүүдэд хиймэл дагуулын бүтэц, загварт илүү уян хатан байдал олгодог. Мөн тойрог замд илүү хурдан тархах боломжийг бүрдүүлдэг.
Сансрын өргөн зурвасын “мега-сүлжээ”-ний уралдаанд оролцогч бусад орнууд SpaceX-ийн энэхүү загварыг дуурайж эхэлжээ.
Хятадын “Qianfan” буюу “Мянган Дарвуулт Хөлөг” нэртэй хиймэл дагуулын сүлжээ нь “тогтмол, модульчлагдсан” хавтгай хийцтэй бөгөөд нэг пуужингаар олон хиймэл дагуул давхарлан хөөргөх шаардлагад нийцдэг гэж төслийг хариуцагч байгууллага мэдээлсэн байна. Хэдийгээр хиймэл дагуулын зураг нийтлэгдээгүй ч цаашид 14,000-аас дээш дагуул байршуулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд энэ нь Starlink-ийн загвартай тун төстэй сонсогдож байна.
United Launch Alliance (ULA)-аас гаргасан өөр нэг мэдээллээр энэ долоо хоногт хөөрсөн 27 Kuiper хиймэл дагуулууд нийлээд Atlas V пуужингийн түүхэн дэх хамгийн хүнд ачаа байжээ. ULA мэдээлснээр нийт ачаа 34,000 фунт буюу ойролцоогоор 15.4 тонн байсан.
Энэ тоонд зөөгч төхөөрөмжийн жинг (ойролцоогоор 1,000–2,000 фунт) багтаасан эсэх нь тодорхойгүй ч хиймэл дагуул тус бүрийн жин 1,185–1,259 фунт (537–571 кг) орчим байж болох тооцоо гарч байна.
Энэ нь SpaceX-ийн хамгийн сүүлийн үеийн Starlink V2 Mini Optimized хувилбарын дагуулуудын жинтэй ойролцоо байгаа бөгөөд Falcon 9 пуужин нэг удаад 28 хүртэлх ийм дагуулыг хөөргөж чаддаг.
