Дуурайлтаар суралцах гайхалтай чадвар
Хүмүүсийн нэг онцлог бол бусдын харилцааг ажиглаж, нөхцөл байдалд тохируулан үйлдэл хийж сурах явдал. Харин шинэ судалгаагаар хөх хоолойт тотьнууд ч мөн адил гуравдагч этгээдийн харилцааг ажиглаж, шууд зааварчилгаагүйгээр суралцаж чадаж байгааг харуулжээ. Энэхүү чадварыг “гуравдагч этгээдийн дуурайлт” гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь тотьнуудын дунд нийгмийн оюун ухаан, зан үйлийн өв уламжлалыг дамжуулах хүчирхэг механизм болохыг илтгэнэ.
Туршилтын явц ба үр дүн
Германы Макс Планкийн Биологийн Оюун Ухааны Хүрээлэнгийн судлаач Эша Халдарын ахалсан баг нийт 4620 туршилт хийж, хөх хоолойт тотьнуудыг судалсан байна. Туршилтад оролцсон хоёр бүлгийн шувуудын нэг нь сургагдсан тоть хүний дохиогоор таван төрлийн хөдөлгөөн хийж байгааг ажигласан бол нөгөө бүлэг нь зөвхөн дохиог хүлээн авсан ч өөр шувууг хараагүй байна. Үйлдлүүдэд өд сэгсрэх, эргэх, дуугарах, хөл өргөх, далавчаа дэвэх зэрэг багтжээ.
Туршилтын бүлгийн шувууд дунджаар 4.16 үйлдэл сурсан бол хяналтын бүлгийнхэн 2.20 үйлдэл сурсан байна. Мөн туршилтын бүлгийн шувууд дохионы дараа илүү хурдан, нарийвчлалтай хариу үйлдэл үзүүлжээ.
Сонирхолтой ажиглалт
Зарим шувууд дохио, шагнал авахын өмнө өөрийн санаачилгаар үйлдэл хийсэн нь судлаачдын анхаарлыг татсан. Тухайлбал, эргэх, өд сэгсрэх, дуугарах зэргийг урамшуулалгүйгээр хийсэн байна. Энэ нь дуурайлт нь зөвхөн зорилготой үйлдлийг дагах бус, нийт нийгмийн орчныг харгалзан суралцаж байгааг харуулж байгаа юм.
Хамгийн сонирхолтой нь, хяналтын шувууд далавчаа дэвэх хөдөлгөөнийг огт эзэмшээгүй байхад, туршилтын бүлгийнхэн уг хөдөлгөөнийг тодорхойгүй нөхцөлд ч хийж чадсан байна.
Соёлын уламжлал ба дасан зохицол
Тотьнууд зөвхөн дуурайдаг амьтад бус, харин шинэ нөхцөл байдалд хурдан дасан зохицож, зан үйлийн хэв маягийг ажиглалт дээр үндэслэн суралцдаг болох нь энэ судалгаагаар нотлогдлоо. Африкийн саарал тотьнууд хоёр хүний харилцааг ажиглаж шошго, ойлголт суралцаж байсан бол улбар шар нүүртэй тотьнууд сүргийн гишүүдийн дуудлагыг дуурайдаг нь мөн өмнөх судалгаагаар батлагдаж байв.
Ирээдүйн судалгааны боломж
Судлаачид энэхүү судалгаагаа улам гүнзгийрүүлэхийн тулд илүү олон шувуу, олон төрлийн үйлдлийг туршилтад оруулахаар төлөвлөж байгаа аж. Мөн хоёр шувууны харилцааг загварчилж, урамшууллын хуваарьт өөрчлөлт оруулах замаар суралцах механизм, сэдлийг ялгах боломжтой гэж үзэж байна.
Хэрэв гуравдагч этгээдийн дуурайлт шувуудын хооронд синхрон харилцаа үүсгэхэд тусалдаг нь батлагдвал, энэ нь соёлын уламжлал хэрхэн бүрэлдэж, дараа дараагийн үед хадгалагддаг болохыг тайлбарлах гол түлхүүр ч байж мэдэх юм.
Эх сурвалж: www.earth.com
Судалгаа: Scientific Reports сэтгүүл
