SpaceX-ийн Starship пуужингийн энэ оны эхний туршилтын нислэгийн үеэр зорчигч тээврийн хэд хэдэн онгоц чиглэлээ өөрчлөхөөс аргагүйд хүрсэн талаар The Wall Street Journal FAA-ийн баримтуудад тулгуурлан мэдээлжээ. Баримтад дурдсанаар агаарт задран унасан пуужингийн хэлтэрхий зарим нислэгийн замд харагдаж, нислэгийн удирдлагууд яаралтай зохицуулалт хийсэн байна. Ийм нөхцөл байдал нь пуужингийн туршилт, иргэний нисэхийн зам огтлолцдог бүсэд эрсдэлийг хэрхэн удирдах асуудлыг дахин сөхөв.
Starship 2025 оны 1-р сарын 16-нд Техас дахь SpaceX-ийн Starbase баазаас хөөрсөн бөгөөд энэ нь долоо дахь туршилтын нислэг байлаа. Гэвч хөөрсний дараахан дээд шатны хөдөлгүүрийн доголдлоос шалтгаалан хөдөлгүүрүүд эрт унтарч, хөлөг бүтцийн хувьд тогтвортой байдлаа алдан агаарт задран бутарсан гэж тайлбарлажээ. Үүний улмаас Карибын тэнгисийн Төркс ба Кайкосын арлуудын орчимд пуужингийн хэлтэрхий “бороо” мэт унаж, зарим нисгэгчид тэнгэрт унаж буй зүйлсийг нүдээр харсан тухай мэдээлсэн байна. Өндөр хурдтай нисэж байсан биетүүд атмосфер дотор шатахдаа гэрэл цацруулж, хэсэг хугацаанд шугаман мөр үүсгэн харагддаг нь иймэрхүү “сансрын хог” унаж буй үед түгээмэл ажиглагддаг үзэгдэл.
FAA-ийн баримтад дурдсанаар уг ослын мөчид нийт 450 зорчигчтой гурван онгоц “онц өндөр эрсдэлтэй нөхцөл”-д орсон гэж The Wall Street Journal бичжээ. Агаарын хөдөлгөөний удирдлагууд хэд хэдэн нислэгийг шуурхай өөр чиглэлд оруулсан ч түлш дуусах эрсдэлээс болж гурван онгоц (түүний нэг нь Пуэрто-Рикогийн Сан Хуан руу явж байсан JetBlue-ийн нислэг) түр хугацаанд тогтоосон “хэлтэрхийн аюултай бүс”-ийг дайран өнгөрөхөөс өөр сонголтгүй болсон гэжээ. Мөн хоёр онгоц нэг бүсэд хэт ойртон нисэхэд хүрч, мөргөлдөх эрсдэл нэмэгдсэн талаар тэмдэглэсэн байна. Энэ нь бодит нөхцөл дээр нислэгийн аюулгүй байдлыг хангахын тулд заримдаа “муу хувилбаруудаас хамгийн бага эрсдэлтэйг нь сонгох” шийдвэр гардагийг харуулж байгаа юм.
Yet another misleading “story” by the WSJ.
— SpaceX (@SpaceX) December 21, 2025
The reporters were clearly spoon-fed incomplete and misleading information from detractors with ulterior motives.
At best, it shows a complete lack of understanding of the robust tools used by safety officials to manage airspace,… https://t.co/tUpFA0PRL0
The Wall Street Journal-ийн нийтлэл гарсны дараа SpaceX уг мэдээллийг өрөөсгөл, ташаа ойлголт төрүүлэхээр тайлбарласан хэмээн олон нийтэд мэдэгдсэн байна. Тус компани нислэг бүрийн үед нисэхийн аюулгүй байдлыг хангах бүсүүдийг урьдчилан тооцоолж, FAA болон U.S. Space Force-той хамтран зохицуулдаг, хэлтэрхий үүссэн тохиолдлууд ч урьдчилан төлөвлөсөн бүсийн хүрээнд “хяналттай” өрнөдөг гэсэн байр суурийг илэрхийлжээ. Өөрөөр хэлбэл SpaceX-ийн тайлбараар бол ямар ч онгоц бодитоор эрсдэлд ороогүй, харин агаарын орон зайг удирдах хамгаалалтын журам үр дүнтэй ажилласан аж.
Гэсэн ч Starship-ийн туршилтын нислэгүүд иргэний нислэгт саад болж байсан тохиолдол энэ удаагаар дуусахгүйг өмнөх жишээнүүд харуулна. 2025 оны 3-р сард болсон Flight 8 туршилт Raptor хөдөлгүүрийн нэгэнд тоног төхөөрөмжийн гэмтэл гарснаар хэдхэн минутын дараа тасалдсан бөгөөд үүний дараа FAA Флоридагийн зарим хэсэгт агаарын хөдөлгөөнийг түр зогсоож байсан талаар дурджээ. Мөн U.S. эрх баригчдын сэрэмжлүүлэг Энэтхэгийн далайн өргөн бүсийг хамарснаас шалтгаалан Qantas Airlines Австрали—Өмнөд Африкийн чиглэлийн хэд хэдэн нислэгийг саатуулсан гэх мэдээлэл гарч байв. Өөрөөр хэлбэл “пуужингийн туршилт” гэдэг нь зөвхөн сансрын салбарын асуудал биш, дэлхийн агаарын тээврийн сүлжээтэй шууд холбогддог томоохон зохицуулалтын сорилт болж байна.
Сүүлд олдсон FAA-ийн баримтууд энэ төрлийн саатлын ар талд ямар эмх замбараагүй байдал үүсэж болохыг илүү нарийвчлан харуулсан гэж The Wall Street Journal онцолсон байна. Тухайлбал, пуужингийн доголдлын дараа SpaceX нислэгийн удирдлагад яаралтай мэдээлэх албан ёсны шугам руу тэр даруй холбогдоогүй байж болзошгүй гэж FAA үзжээ. Харин Майамид байрлах нислэгийн удирдлагынхан хэлтэрхий унаж буйг эхлээд нисгэгчдийн харааны мэдээллээр мэдэж, тэр дор нь маршрутыг өөрчилсөн гэх тайлбар нийтлэлд багтсан байна. SpaceX энэ шүүмжлэлийг няцааж, аюулгүй байдлыг хангах арга хэрэгслүүдийг буруу ойлгуулсан мэдээлэл тарсан гэж үзэж буйгаа илэрхийлжээ.
SpaceX Starship-ийн туршилтын давтамжаа цаашид нэмэгдүүлэх зорилттой бөгөөд “олон нийт, нислэгийн аюулгүй байдал нэн тэргүүнд” гэсэн байр сууриа давтсаар байна. Гэхдээ туршилтын нислэгүүдийн явцад удаа дараа гарсан задрал, хэлтэрхийн эрсдэл, нислэгүүдийг тойруулах шаардлага нь энэ амлалт бодит ажиллагаанд хэр тогтвортой хэрэгжиж буй талаар асуулт үлдээж байна. Сансрын технологи хөгжихийн хэрээр пуужингийн нислэгийг зөвхөн инженерчлэлийн амжилтаар хэмжих бус, иргэний нисэхтэй зэрэгцэн орших “аюулгүй ажиллагааны экосистем”-ийг хэр найдвартай байгуулж чадсанаар нь дүгнэх цаг иржээ.
