Дэлхий дээрх өдөр шөнийн эргэлтийн цикл нь яг 24 цагийн урттай байдаг гэж бид ойлгодог ч үнэндээ манай гаригийн эргэлт төдийлөн нарийн биш юм. Дэлхий нь 107,000 км/цагийн хурдтайгаар нарны эргэн тойронд эргэлддэг бөгөөд сарны татах хүчний нөлөөнд байдаг. Тиймээс дэлхийн эргэлт 24 цагийн хугацаанд нарийн баригдахгүй. Дэлхийн өдрийн уртад гарах хэлбэлзлүүдийн олонх нь мэдэгдэж буй шалтгаантай байдаг ч, арван жилээс мянган жилийн хооронд өдрийн уртад бага зэргийн хэлбэлзэл гардаг нь тайлахад төвөгтэй байдаг. Швейцарийн ETH Zürich-ийн геофизикчдийн баг дэлхийн хайлмал төмрийн цөмд гарч буй өчүүхэн өөрчлөлтүүд нь дэлхийн эргэлтэд нөлөөлж байгааг илрүүлсэн байна.
Дэлхийн өдрийн уртад нөлөөлөх хэд хэдэн өөрчлөлтүүд байдаг. Жишээлбэл, сарны татах хүч болон дэлхийн царцдасын аажим хөдлөлтөөс үүдэн зуун жилд 1.72 миллисекундээр өдрийн урт хэлбэлздэг. Мөн усны эзэлхүүн, мөсний хэмжээнээс хамааран дэлхийн эргэлт өөрчлөгдөж болно. Арван жилийн хугацаанд 2-3 миллисекундийн хэлбэлзэл дэлхийн шингэн цөмийн томоохон урсгалтай холбоотой байдаг. Гэвч мянган жил тутамд 3-4 миллисекундээр хэлбэлзэх нэгэн өөрчлөлт бий бөгөөд үүний шалтгаан тодорхойгүй байна. Энэхүү хэлбэлзэл нь цөмийн болон мантийн хилийн хөдөлгөөнтэй уялдаатай байж болох ч өмнөх судалгаануудын загварууд үүнийг бүрэн тайлбарлаж чадаагүй байна.
ETH Zürich-ийн судлаачид шинэчлэгдсэн онолын загварчлалын аргууд болон ажиглалтын өгөгдлүүдийн цуглуулгыг ашиглан дахин судалгаа хийхээр шийджээ. Тэд дэлхийн хайлмал цөмийн нөлөөг илрүүлэхийн тулд бусад мэдэгдэж буй бүх хэлбэлзлүүдийг хасах шаардлагатай байв. Үүнд мөс, усны эзэлхүүнд гарч буй өөрчлөлтүүд болон сарны татах хүч, дэлхийн уян хатан царцдасын нөлөөнүүдийг тооцоолох хэрэгтэй болсон байна. Судлаачид дэлхийн соронзон орны хэмжилтүүд болон хиймэл оюун ухааны сүлжээг ашиглан судалгаа хийжээ.
Эцсийн үр дүн нь дэлхийн мөс, усны масс дахь өөрчлөлтүүдийн нөлөө өмнө нь бодож байснаас бага байсан болохыг харуулсан. Мянган жилийн хугацаан дахь хэлбэлзэл нь дэлхийн гадна шингэн цөмийн соронзон гидродинамикийн энгийн загвартай нийцэж байсан боловч энэхүү нууцыг бүрэн тайлж чадаагүй юм. Судлаачид дэлхийн дотоод геодинамикийн нөлөөг илүү нарийвчлан судлах шаардлагатайг онцолсон бөгөөд одоогийн загваруудыг сайжруулах шаардлагатай гэжээ. Энэхүү судалгаа нь Geophysical Research Letters сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.
