Ер нь ихэнх оронд цэргийн сүр хүчээ олон нийтэд харуулах томоохон парад хийх нь түгээмэл биш ч БНХАУ, Хойд Солонгос, ОХУ зэрэг орнууд цэргийн хүчин чадлаа харуулах дуртай. 2025 оны есдүгээр сарын 3-нд Хятад улс Дэлхийн II дайн Номхон далайн бүсэд дууссаны 80 жилийн ойг тохиолдуулан цэргийн парад зохион байгуулсан бөгөөд энэхүү арга хэмжээнд ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, БНАСАУ-ын удирдагч Ким Жон Ун нар БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпиний хүндэт зочдоор оролцсон байна.
Энэ парад дээр Хятад улс хамгийн сүүлийн үеийн шинэчлэгдсэн зэвсэг техникүүдээ тэнгисийн дроноос эхлээд тив алгасах баллистик пуужин (ICBM), робот чоно хүртэл олон нийтийн өмнө нээлттэй дэлгэн харуулжээ. Бээжин хотын Чанань өргөн чөлөөгөөр жагсан өнгөрөх зэвсгүүд зураг, бичлэг дээр төгс хэмнэлтэй харагдсан бөгөөд зарим нь Барууны орнуудад аль хэдийн мэдэгдсэн бол зарим нь цуурхал хэлбэрээр л тархаад байсан шинэ бүтээлүүд байв.
Барууны орнууд тус парад дээрх шинэ зэвсгүүдийг анхааралтай ажигласан нь тодорхой. Ялангуяа Хятадын гиперсоник пуужин нь АНУ-ын агаарын тээвэрлэгч хөлгүүдэд аюул учруулах боломжтой учраас АНУ-ын батлан хамгаалахын байгууллагууд энэ төрлийн зэвсэгт онцгой анхаарчээ. Гэхдээ Хятадын цэргийн зарим мэдээлэл бодит байдлаас хэтрүүлэгтэй байдаг тул болгоомжтой хандах шаардлагатай. Гэсэн ч Хятадын 21-р зууны зэвсэглэл эрчимтэй хөгжиж байгааг энэхүү парад харуулсан юм.
DF-61 тив алгасах баллистик пуужин (ICBM)
Парад дээр хамгийн хүчирхэг зэвсэг бол шинэ Dongfeng-61 (DF-61) ICBM байв. 16 дугуйтай HTF5980 TEL (зөөврийн хөөргөгч төхөөрөмж)-д суурилуулсан уг пуужин нь өндөр хөдөлгөөнт чанартай. DF-61 нь өмнөх DF-41 загварыг залгамжилсан шинэ үеийн цөмийн зэвсэг бөгөөд DF-41 нь 10 тусдаа бай оноох чадвартай MIRV толгой тээвэрлэх боломжтой гэж үздэг. АНУ-ын Minuteman III нь New START гэрээний дагуу ганцхан толгой тээвэрлэдэг бол Хятад энэ гэрээнд нэгдээгүй учир ийм олон толгойт хувилбарыг хөгжүүлж байна. DF-61 нь 7,500 миль (12,000 км)-ийн тусгалтай байж болзошгүй.
DF-61-ээс гадна усан доорх JL-3 SLBM (шумбагчаас харвадаг пуужин), агаараас харвах ALBM зэрэг зэвсгүүдийг танилцуулсан нь Хятадын цөмийн триад (агаар, тэнгис, хуурай зам) бүрэн бий болсныг харуулсан анхны тохиолдол байв.
LY-1 өндөр хүчин чадалтай лазер
Хятадын танилцуулсан бас нэг сонирхол татсан зэвсэг бол LY-1 лазерын систем байлаа. Найман дугуйт машинд суурилуулсан уг лазер нь голдуу усан онгоц дээр байрших зориулалттай гэж үзэж байгаа ч хуурай газар ашиглах боломжтой бололтой. Америкийн тэнгисийн цэргийн лазер 60 кВт чадалтай байдаг тул LY-1 ч төстэй хүчтэй байж болох юм. Энэ төрлийн лазер нь нисгэгчгүй онгоц, пуужинг сөнөөхөд хэрэглэгддэг.
Хятад мөн газар дээр суурилсан өөр нэг хамгаалалтын лазер зэвсгийг танилцуулсан бөгөөд энэ нь өндөр эрчимтэй дрон эсэргүүцэх систем гэж мэдэгдсэн. Дроныг өртөг багатай лазераар сөнөөх нь зардал өндөртэй пуужин ашиглахаас хамаагүй үр дүнтэй шийдэл гэдгийг дэлхийн олон орон хүлээн зөвшөөрч буй.
Робот чононууд
“Робот чоно” хэмээх дөрвөн хөлтэй дронууд нь парадын онцлох үзмэрүүдийн нэг байв. Эдгээр нь ачааны машины ард байрласан бөгөөд хажууд нь зургаан дугуйтай квадрокоптер дрон хамт байлаа. Хөдөлж харагдаагүй ч Барууны “Boston Dynamics BigDog”-той адил ачих, тээвэрлэх зориулалттай байж болох юм.
Өмнө нь Хятадын телевизэд автомат винтов буутай “робот чоно” үзүүлж байсан бөгөөд бартаат зам дээр бай онох чадвартай гэж мэдэгдэж байв. Тэд 10 кг орчим ачаа үүрч, 3 цаг тасралтгүй алхах эсвэл 20 цаг standby горимд ажиллах боломжтой байж магадгүй. Тагнуул, дэмжлэг, довтолгооны үүрэг гүйцэтгэх чадвартай байж болох юм.
Дрон, дрон, дахин дрон
Хятадын парад дээр янз бүрийн хэмжээтэй, зориулалттай дронуудыг танилцуулсан. Нэг нисдэг дрон нь Барууны AVIC AR-2000 загвартай тун төстэй харагдсан. Мөн GJ-11/21 “хэтэвч хэлбэртэй” (flying wing) байлдааны дрон нь хөлөг онгоцноос хөөрч, хүний удирдлагатай онгоцтой хамт, эсвэл бие даан ажиллагаа явуулах чадвартай гэж үзэж байна.
Далайн зориулалттай дроны төрлүүд ч танилцсан. Үүнд HSU100 шумбагч дрон, AJX-002 зэрэг нэргүй дронууд багтсан бөгөөд тагнуул, тандалт, сөрөг үйл ажиллагаанд ашиглагдах боломжтой гэж үзэж байна. Мөн нэргүй, далавчгүй stealth дрон ч танилцсан нь агаарын сүүдэрлэлт, довтолгооны хүчин чадлыг нэмэгдүүлнэ.
Гиперсоник болон уламжлалт зэвсгүүд
Хятадын хамгийн аюултай зэвсгийн нэг бол гиперсоник пуужин юм. Мах 5 (6,100 км/цаг)-аас дээш хурдтай эдгээр зэвсгийг YJ-15, YJ-17, YJ-19, YJ-20 загварууд төлөөлж байна. Эдгээр нь ихэвчлэн усан онгоц сөнөөх зориулалттай бөгөөд АНУ-ын нисэх онгоц тээвэрлэгчдэд заналхийлэх чадвартай.
Парад дээр зөвхөн цөмийн бус, уламжлалт зэвсгүүд ч дэлгэгдсэн. Үүнд: AMB012 торпед, AJC015 пуужингаар хөөрдөг торпед, AQA010 хүнд торпед зэрэг багтжээ. Хятад тэнгисийн хүчнээ бэхжүүлэх зорилготой нь үүнээс тодорхой харагдаж байна.
Мөн шинэ Type-100 үндсэн танк, Type-100 fighting vehicle ч дэлгэгдсэн. Эдгээр нь ЗХУ-ын T-72 суурьтай ч илүү ухаалаг, шинэчлэгдсэн загвар бөгөөд удирдлагатай турет, нэмэгдсэн хамгаалалт, AR системтэй гэж тайлбарлагдсан.
Энэхүү парад нь Хятадын цэрэг-техникийн шинэ эрин үе рүү хурдацтай шилжиж буйг тодорхой харуулсан үйл явдал боллоо. Цаашдын технологийн хөгжлийг дэлхий даяар анхааралтай ажиглаж байгаа нь гарцаагүй.
Эх сурвалж: slashgear
