Хиймэл оюун ухаан Кампи Флегрей галт уулын доорх чичиргээг илрүүлж байна
Италийн Неаполь хотын ойролцоох Кампи Флегрей галт уулын идэвх сэргэж эхэлжээ. Газар хөдлөлтийн давтамж нэмэгдэж буйг хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар илрүүлсэн бөгөөд энэ нь бүс нутгийн эрдэмтэд, онцгой байдлын албаныханд илүү нарийн хяналт, хурдан хариу арга хэмжээ авах боломжийг олгож байна.
Стэнфордын их сургууль, Неаполийн Федерико II их сургууль, Везувийн геофизикийн төвийн хамтарсан судалгаагаар 2022 оны 1-р сараас 2025 оны 3-р сар хүртэл Кампи Флегрей орчмын жижиг газар хөдлөлтүүдийн тоо дөрөв дахин нэмэгдсэн нь тогтоогджээ. Магмын дээш хөөрөлт ажиглагдаагүй ч газрын гүнд хуримтлагдсан даралт нь хэт гүехэн чичиргээнүүдээр илэрч байгааг онцолсон байна.
Хиймэл оюун ухаан ашиглан судлаачид тасралтгүй дуу чимээний долгионыг боловсруулж, олон жилийн өгөгдлийг шүүж, газар хөдлөлтийн дохиог тодруулан ялган шинэ төрлийн нарийвчилсан каталог бүрдүүлжээ. Энэ арга нь зөвхөн чичиргээ тоолоод зогсохгүй, үйл явдлын байршил, гүн, хүчийг тодорхойлох боломжийг олгосон бөгөөд халуун цэгүүдтэй нийцүүлэн газрын зураг дээр тэмдэглэж чадсан байна.
Кампи Флегрей нь нэгэн том калдера бөгөөд олон галт уулын гаралтай хагарал, ууршилтын нүх, уур гаргалтын бүсүүдээр хүрээлэгдсэн байдаг. Энэ бүс нутаг нь сүүлийн хэдэн арван жил өргөлт, суултаар “амьсгалж” ирсэн ба энэхүү үзэгдэл нь брадисейсм хэмээх нэршлээр танигдсан. Өнгөрсөн хугацаанд ийм хөдөлгөөнүүд нь жижиг газар хөдлөлтийн давтамжтай давхцаж байсан бөгөөд 1982-1984 оны хямралын үеэр 40,000 гаруй хүнийг нүүлгэн шилжүүлэхэд хүргэж байжээ.
Шинэ хиймэл оюун ухааны систем нь калдерагийн дотоод бүтэц дэх нарийн цагираг хэлбэртэй хагарлын системийг илрүүлж, эдгээр нь хэрхэн жижиг газар хөдлөлтийн гол шалтгаан болж байгааг тодорхойлсон. Судлаачид энэхүү мэдээлэл нь зөвхөн геологийн ойлголтыг сайжруулаад зогсохгүй, барилга байгууламжийн чичиргээг даах чадамж, онцгой байдалд нүүлгэн шилжүүлэх төлөвлөгөөг ч илүү үр дүнтэй болгоход тусалж байгааг онцолсон юм.
Газар хөдлөлтийн идэвх тодорхой бүсэд төвлөрөх, эсвэл шинэ чиглэл рүү шилжих нь даралт хэрхэн хуримтлагдаж, хэзээ сулрахыг илтгэх чухал дохио болдог. Судлаачид эдгээр дохиог зөвхөн аюулын эрт анхааруулга гэхээс илүүтэйгээр газар хөдлөлтийн эрсдэл, хотын инженерчлэлийн төлөвлөлтөд ашигтай оролт хэмээн үзэж байна.
Мөн хиймэл оюун ухааны нэвтрүүлэлт нь орон нутгийн мэргэжилтнүүдийн орон зайг булаалгүй, харин ч өгөгдлийг шуурхай боловсруулах, мэдрэг өөрчлөлтүүдийг анзаарч, хүний нүдэнд харагдахгүй жижиг дохиог онцлох чиглэлд тус дэм болж байгаа юм. Судлаачдын хэлснээр энэ бол ирээдүйн аюулд бэлэн байх, эрсдэлийг урьдчилан удирдах боломжийг сайжруулах чухал алхам юм.
Энэхүү судалгаа нь нэр хүндтэй Science сэтгүүлд хэвлэгдсэн бөгөөд дэлхийн хамгийн аюултай галт уулуудын нэгийг илүү гүнзгий ойлгох, ирээдүйн гамшгийн менежментэд AI хэрхэн хувь нэмэр оруулж болохыг харуулсан байна.
Эх сурвалж: Earth.com
