🧠 Тархины хоёр талын уялдаа: Хөдөлгөөнт объектыг харах ажиллагааг тайлбарласан шинэ судалгаа
Таны харааны талбайд гэнэт гарч ирсэн хөдөлгөөнт зүйлд бид ямар ч тасалдалгүйгээр анхаарлаа төвлөрүүлж чаддаг. Гэтэл энэ үйл явцад тархины хоёр тал (зүүн ба баруун хагас) тус тусдаа ажилладаг атлаа таны мэдэрч буй дүр зураг нэгэн жигд, тасралтгүй үргэлжилдэг.
Массачусетсийн Технологийн Институтын (MIT) Пиковер институтын судлаачид энэ үзэгдлийн тайлбарыг өгчээ. Судалгаагаар, аливаа объект таны харааны баруун талбайгаас зүүн талбай руу (эсвэл эсрэгээр) шилжих үед тархины хоёр тал нэгэн зэрэг тухайн объектын мэдээллийг хуваалцаж, дамжуулдаг болох нь тогтоогджээ.
👁 Харааны мэдээлэл хэрхэн боловсруулагддаг вэ?
Судалгаанд хоёр резус макака сармагчин оролцсон бөгөөд дэлгэц дээр хөдөлж буй цэгийг ажиглах үед тархины хажуугийн урд хэсгээс мэдрэл судлалын өгөгдөл цуглуулжээ. Сармагчнууд анхаарлаа төвлөрүүлэн, зөвхөн нүдний хөдөлгөөн ашиглалгүйгээр зорилтот цэг рүү анхаарлаа шилжүүлдэг байсан нь туршилтын үр дүнг илүү нарийн болгож өгсөн.
Туршилтын ихэнх хэсэгт цэг босоо дунд шугамыг хөндлөн гарахыг шаардсан бөгөөд энэ нь тархины хоёр талын уялдаа холбоог шалгахад түлхэц болжээ. Дундаж шилжилт нь хөдөлгөөн эхэлснээс хойш 720 миллисекундэд тохиолдсон байна.
🧩 Тархины хэмнэлүүд ямар үүрэгтэй вэ?
Тархины хэмнэлүүд нь цахилгаан идэвхжлийн долгион хэлбэрээр тархаж, дохио дамжуулахад оролцдог. Судалгаанд дараах хэмнэлүүдийг онцолсон:
- Гамма (30–80 Гц): Нарийн, өндөр нарийвчлалтай мэдээллийг дамжуулдаг.
- Бета (15–30 Гц): Гамматай эсрэгээр хөдлөдөг; гамма нэмэгдэхэд буурдаг.
- Альфа (10–15 Гц): Объект дунд шугамыг хөндлөн гарахаас өмнө идэвхждэг.
- Тета (4–10 Гц): Шилжүүлэлтийн дараа хүлээн авагч талд оргилдоо хүрдэг.
🔁 Хоёр талын давхцал яагаад чухал вэ?
Судалгаагаар, объект дунд шугамд ойртох үед хоёр тал нэгэн зэрэг тухайн объектын мэдээллийг дамжуулж эхэлдэг нь тогтоогджээ. Энэ нь тархины хоёр тал богино хугацаанд “давхар” мэдээлэл авч, шилжилтийг зөөлөн, тасралтгүй мэдрэх боломжийг олгодог байна.
📊 Судалгааны ач холбогдол
Энэхүү нээлт нь тархины хоёр талын уялдаа холбоог илүү гүнзгий ойлгоход тустайгаас гадна мэдрэлийн эмгэг, харааны хомсдол зэрэг нөхцөлд зориулсан шинэ эмчилгээ, сургалтын аргуудыг боловсруулахаар судлах боломжийг нээж өгч байна.
Судалгааны бүрэн тайлан Journal of Neuroscience сэтгүүлд нийтлэгдсэн.
Эх сурвалж: www.earth.com
