Нохой хүн төрөлхтний хамгийн үнэнч нөхөр гэж ярьдаг нь учиртай. Тэдний өгдөг дулаахан харилцаа, тогтвортой орших буурьтай нөхөрлөл нь биднийг тайвшруулж, сэтгэл санааг тэнцвэржүүлэх ид шидтэй. Харин одоо эрдэмтэд хүний бичил биетүүд хүртэл нохойтой “хоршин ажиллаж”, залуу үеийн сэтгэцийн эрүүл мэндийг дэмждэг болохыг тогтоожээ.
Японы Азабу их сургуулийн шинэхэн судалгаа нь нохойтой нэг гэрт амьдрах нь өсвөр насныхны сэтгэл хөдлөл, зан төлөв, амны хөндий болон гэдэсний бичил биетүүдэд ямар нөлөө үзүүлдгийг илүү гүнзгий тайлбарлан харуулсан байна.
Судалгаанд хамрагдсан олон өсвөр насныхны хувьд нохойтой харилцах нь тайван ухаан, найрсаг зан, сэтгэл санааны тогтвортой байдалтай нягт холбоотой байжээ.
Өсвөр үе ба нохойны нөлөө
“Нохой тэжээх нь ялангуяа өсвөр насныханд онцгой ашигтай. Үүнээс үүдэх эерэг өөрчлөлтүүд нь хүний биед орших бичил биетүүдтэй холбоотой байж болох юм” хэмээн судалгааг ахалсан Такефүми Кикусуи онцолсон байна.
Нохойтой өсвөр насныхны дунд нийгмийн дэмжлэг, нөхөрлөлийн түвшин илүү өндөр ажиглагджээ. Мөн тэд бусадтай харилцахад бага асуудалтай, зан авирын доголдол харьцангуй бага байсан нь судалгаагаар тогтоогдсон байна.
Өсвөр нас нь гормоны өөрчлөлт, тархины хөгжлийн огцом өсөлт зэрэг олон хүчин зүйлээс шалтгаалан сэтгэл хөдлөл тогтворгүй байх үе. Ийм үед өдөр тутмын эерэг харилцаа, тогтвортой дэмжлэг маш чухал. Ялангуяа нохойтой харилцах нь ийм дэмжлэгийг тогтмол өгч чаддаг.
Бичил биетүүд ба нийгмийн зан төлөв
Судалгаанд оролцогчдын амны хөндийн бичил биетийг шинжилж үзэхэд нохойтой амьдардаг өсвөрүүдийн дунд зарим төрлийн бактериудын ялгаа илэрчээ. Бичил биетүүдийн төрөл олон янз хэвээр байсан ч Streptococcus, Neisseria, Prevotella зэрэг бактериудын харьцаа өөрчлөгдсөн нь анхаарал татав.
Зарим Streptococcus-ийн хувилбар нь бодлын өөрчлөлт болон зөрчилтэй зан авиртай холбоотой бол өөр төрлүүд нь тайван зан төлөв, эерэг харилцааг дэмждэг болохыг харуулсан байна. Энэ нь бичил биетүүд хүний нийгмийн зан авирт хүртэл тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж болохыг илтгэнэ.
Сонирхолтой нь, хамт амьдардаг нохой ба хүн өдөр бүр багахан хэмжээний бактерийг хоорондоо солилцдог гэж судалгаанд дурджээ.
Бичил биетүүдийн нөлөөг туршсан нь
Судлаачид өсвөр насныхны бичил биетийг бичил биетгүй хулганад шилжүүлж, туршилт хийсэн байна. Нохойтой өсвөрүүдийн бичил биетийг авсан хулганууд бусдыг илүү сонирхон үнэрлэж, нийгмийн зан төлөв нь илүү идэвхтэй байжээ.
Зарим Streptococcus-ийн бүлэг нийгмийн идэвхтэй хандлагатай холбоотой байсан бол өөр хувилбарууд эсрэгээрээ нөлөөлсөн нь бичил биетүүдийн дотоод “зан авир” хүртэл өргөн цар хүрээтэй байдгийг харуулсан юм.
Эдгээр бичил биетүүдийн дохио амны хөндий, гэдэс, гормоны өөрчлөлт, мэдрэлийн замаар тархинд нөлөөлж болзошгүй гэж эрдэмтэд үзэж байна.
Нохойтой харилцах үед хүний биед нэмэгддэг окситоцин буюу “нөхөрлөлийн гормон” ч үүнд нөлөөлдөг нэг боломжит зам байж болох аж.
Эерэг нөлөөний гүн утга
Хэдийгээр судалгаанд тодорхой хязгаарлалт байсан ч нийт үр дүн нь нохойтой хамт амьдрах, бичил биетүүдийн тэнцвэр, өсвөр үеийн нийгмийн сайн сайхан байдлын хооронд хүчтэй холбоо байдгийг харуулж байна.
Тогтвортой бичил биетийн байдал нь тайван уур амьсгал, нийгэмд идэвхтэй оролцох чадвар, сэтгэл санааны тогтвортой байдлыг өсвөр насанд бэхжүүлж болох юм.
Нохой гаднах талаасаа тайвшрал өгдөг ч тэдний орчинд буй бичил биетийн үл үзэгдэх ертөнц хүний сэтгэл санааг дотоодоос нь тогтвортой байлгахад чимээгүйхэн нөлөөлж байж ч мэднэ.
Нохой ба гэр бүлийн сайн сайхан байдал
Эрдэмтдийн хэлснээр нохойтой айлд бичил биетийн урсгал, стрессийн хариу үйлдэл, өдөр тутмын сэтгэл санаа тогтворжих олон талын давуу тал бий. Тайван, дөлгөөн нохой нь завгүй өрхөд ч гэлээ тогтвортой уур амьсгал, халуун дулаан орчинг бүрдүүлж чаддаг.
Ингэснээр өсвөр насныхан ээж, аав, ах дүү, найз нөхөд болон өргөн хүрээний хүмүүстэй илүү эрүүл, бат бөх харилцаатай болоход тусалж болзошгүй юм.
Энэхүү судалгаа iScience сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.
