Шинэ сүүлт од: Тэнгэрийн гайхамшигт үзэгдэл
Ирэх долоо хоногуудад тэнгэрийн сонирхогчид шинэ сүүлт одыг ажиглах боломжтой болж байна. Одоогоор нар руу ойртож буй энэ сүүлт одыг сайн чанарын дурангаар хялбархан харах боломжтой бөгөөд харанхуй, гэрлийн бохирдолгүй орчинд нүдээр харагдах хэмжээний тод байдалд хүрч магадгүй хэмээн найдаж байна.
C/2025 A6 (Lemmon) сүүлт од
Энэ биет нь C/2025 A6 (Lemmon) нэртэйгээр бүртгэгдсэн бөгөөд Аризонагийн их сургуулийн Steward Observatory-ийн хяналтанд байдаг Mount Lemmon Observatory дахь 60 инчийн Кассегрейн дурангаар анх илэрчээ. Энэхүү дуран нь 10560×10560 пикселийн нягтралтай камер ашигладаг бөгөөд Санта Каталина ууланд байрладаг.
Mount Lemmon Survey (MLS) нь сансрын биетүүдийг байнга ажиглаж, Дэлхийд ойртож буй астероид болон сүүлт од зэргийг илрүүлэх зорилготой. Ихэнх тохиолдолд астероидууд бүртгэгддэг ч C/2025 A6 бол ховорхон тохиох сүүлт од байлаа.
Энэ биетийг анх 2025 оны 1-р сарын 3-нд одон орон судлаач Дэвид Фулсийн авсан зураг дээр астероид гэж андуурч тэмдэглэсэн ч дараах ажиглалтуудаар сүүлт од болох нь батлагдсан юм. Түүнчлэн 2024 оны 11-р сараас өмнөх дүрс бичлэгүүд ч олдоод байна.
Тойрог зам ба хуваарь
C/2025 A6 сүүлт одны тойрог замыг 2024 оны 11-р сарын 12-ноос 2025 оны 8-р сарын 14 хүртэлх 117 ажиглалтад үндэслэн тооцоолсон. Үүний дагуу уг сүүлт од нь 2025 оны 11-р сарын 8-нд нарны хамгийн ойр цэгт, мөн 10-р сарын 20-нд Дэлхийд хамгийн ойр буюу 89.16 сая км-т хүрнэ.
Японы сүүлт одны шинжээч Сэйчи Ёшида болон Нидерландын мэргэжилтэн Гидеон Ван Буйтенен нарын таамаглалаар, сүүлт одны гэрэлтэлт +4–+5 хэмжээтэй байх боломжтой гэж үзсэн. Гэвч Америкийн мэргэжилтэн Даниел В.Е. Грийн 2025 оны 8-р сарын 20-нд гаргасан #5594 дугаар бүхий тооцооллоор +7.3 хэмжээний гэрэлтэлтэй байна гэж тэмдэглэжээ. Энэ нь нүдээр харахад бүдэг боловч жижиг дурангаар ажиглахад тохиромжтой юм.
Хаанаас, хэзээ харах вэ?
Одоогоор сүүлт од Lemmon нь Хавдар одны ордонд, үүрийн өмнөх тэнгэрт ажиглагдаж байна. 2025 оны 9-р сарын 9-нд Линкс одны орд руу шилжих бөгөөд гэрэлтэлт нь +9–+10 хэмжээтэй байх төлөвтэй. 10-р сар дөхөх тусам түүний гэрэлтэлт нэмэгдэж, хөдөлгөөн нь илүү тодорхой болно.
Ихэнх ажиглагчдын хувьд анхны харагдах боломж 2025 оны 10-р сарын 6-нд бий болно. Энэ өдөр сүүлт од нь Их Баавгай одны ордны өмнөд хэсэгт, Таниа Австралис одны зүүн дээд талд 0.3 градусын зайд байрлах бөгөөд тухайн үед +6–+7 хэмжээний гэрэлтэлттэй байж магадгүй.
10-р сарын 12-ноос эхлэн, Lemmon сүүлт од нь оройн тэнгэрт ажиглагдах боломжтой болно.
Шинж чанар, өнгө, бүтэц
Сүүлт од Lemmon нь ногоон өнгөтэй харагдаж байгаа нь диакарбон молекул (хоёр нүүрстөрөгчийн атомоос бүрдсэн химийн нэгдэл)-той холбоотой байж болзошгүй. Энэ молекул нь нарны гэрэлд идэвхжиж, сүүлт одны толгой хэсэг буюу кома-д гэрэл цацруулдаг.
Ихэнх сүүлт од хоёр төрлийн сүүлтэй байдаг: хий болон тоосонцрын сүүл. Тоосонцор нь нарны гэрлийг илүү сайн ойлгодог тул тод харагддаг бол, хийн сүүл нь бүдэг, цэнхэр туяатай байдаг.
Сүүлт од Lemmon нь гол төлөв хийн сүүлтэй тул, олон ажиглагчийн хувьд төв нь тод, гадна тал нь бүдэг дугуй үүл мэт харагдана. Зарим үед богинохон сүүл харагдаж болох ч, илүү том, тод сүүлт одтой харьцуулахад энэ нь бүдэгхэн байх болно.
Түүхэн аялал
Одон орон судлаач Сюичи Наканогийн тооцоолсноор, энэ сүүлт од өмнө нь ч Дэлхийд ойртож байсан бололтой. Түүний хэлснээр уг сүүлт одны тойрог замын хамгийн алслагдсан цэг нь нарнаас 36.3 тэрбум км, тойрог замын нийт хугацаа нь ойролцоогоор 1350 жил аж. Гэхдээ 2025 оны 4-р сарын 16-нд Бархасбадь гаригийн таталцлын нөлөөгөөр энэ хугацаа 200 жилээр богиносох магадлалтай.
Сүүлт одыг харахыг хүсвэл…
Та энэ сүүлт одыг дурангаар ажиглахыг хүсэж байвал гэрлийн бохирдол багатай газар, гэрэлгүй тэнгэр, тунгалаг агаар зэрэг хүчин зүйлсийг анхаараарай. Сүүлт одны гэрэлтэлт гэнэтийн өөрчлөлттэй байдаг тул илүү тод гэрэлтэх эсвэл бүдгэрэх магадлал аль аль нь бий.
📌 Эх сурвалж: Space.com
