Санчирын дагуул Энцеладус: Амьдралын нууцлаг эх үүсвэр үү?
Санчир гаригийн жижиг мөсөн дагуул Энцеладус нь ердөө 500 км орчим өргөнтэй ч, Дэлхийн гаднах амьдралыг хайх судалгаанд онцгой анхаарал татаж байна. Өмнөд туйлынх нь ойролцоо байрлах ан цавуудаас уур, мөс, органик молекул агуулсан гейзерүүд сансарт цацагддаг нь Энцеладусын мөсөн бүрхүүлийн доор далд далай оршдог гэх таамаглалд хүч нэмдэг.
Цацрагийн нөлөө юуг илтгэв?
Гэвч Финландад болсон гариг судлалын шинжлэх ухааны бага хурал дээр танилцуулсан шинэ судалгаа эдгээр найдлагад эргэлзээ төрүүлж байна. Судалгаагаар Энцеладусын гейзерүүдээс илэрсэн олон органик молекул нь Санчир гаригийн хүчтэй соронзон орчноос үүдэлтэй цацрагийн нөлөөгөөр гадаргуу дээр нь үүсч болохыг тогтоожээ. Энэ нь эдгээр молекулууд үнэхээр далайн гүнээс үүссэн эсэх, эсвэл зүгээр л гадаргуу дээрх амьгүй химийн урвалын үр дүн байж болзошгүй гэсэн асуулт тавихад хүргэж байна.
Италийн Үндэсний астрофизикийн хүрээлэнгийн судлаач Грэйс Ричардс:
“Энцеладусын далай амьдрах орчин байж болзошгүй ч, зөвхөн гейзерүүдийн найрлагад үндэслэн ийм дүгнэлт хийхдээ болгоомжтой байх хэрэгтэй.”
Лабораторийн туршилт ба нээлтүүд
Судалгааны баг Унгарын лабораторид Энцеладусын нөхцлийг дуурайлган туршилт хийжээ. Ус, нүүрстөрөгчийн давхар исэл, метан, аммиакийн холимгийг -253°C хэмд хөлдөөн, дараа нь эдгээр дээжийг Санчирын орчмын цацраг туяаг дуурайлгасан ионуудтай харилцан үйлчлүүлжээ.
Эдгээр туршилтаар:
- Нүүрстөрөгчийн дутуу исэл, цианат, аммони зэрэг молекулууд үүсч,
- Дээжийг халаахад карбамик хүчил, аммонийн карбамат, метанол, этанол зэрэг амьдралын үндэс болдог нэгдлүүд илэрчээ.
Эдгээр нэгдлүүдийг NASA-гийн Кассини хөлөг 2005 онд Энцеладусын гейзерүүдээс мөн илрүүлж байсан юм.
Энцеладус руу чиглэсэн ирээдүйн судалгаанууд
- ESA (Европын Сансрын Агентлаг) “Voyage 2050” хөтөлбөрийн хүрээнд Энцеладусын гадаргуу дээр буух, гүнээс дээж авах хөлөг бүтээхээр төлөвлөж байна.
- NASA “Орбиландер” хэмээх, тойрог замаас дээж цуглуулах шинэ концепц дээр ажиллаж байна.
- Хятад Энцеладусын мөсөн давхаргыг өрөмдөж, гүний далайгаас шууд дээж авах олон хэсэгт хуваагдсан хөлөг зохион бүтээхээр төлөвлөж байна.
Дүгнэлт
Шинэ судалгаа нь Энцеладусын гейзерүүдээс илэрсэн молекулууд нь амьдралын шууд шинж тэмдэг биш байж болзошгүйг харуулсан ч, үүнтэй зэрэгцэн цацрагтай орчинд ч амьдралд шаардлагатай химийн урвал явагдаж болохыг онцолж байна. Иймээс Энцеладусын далд ертөнц одоог хүртэл амьдралын эрэл хайгуулд найдлага төрүүлсээр байна.
📖 Эх сурвалж: Space.com
