Энэхүү гэрэлтэлт нь хар нүхний соронзон орон хоорондоо харилцан үйлчилж, эрчим нь өөрчлөгдсөн энергийн дэлбэрэлт юм. Энэ нь эрдэмтдийн өмнө нь ажиглаж чадаагүй хар нүхний судалгааны нэг хэсгийг нөхөж байгаа боловч хар нүхний төв орчмын эмх замбараагүй орчны талаар олон асуултыг үлдээж байна.
Энэхүү илрүүлэлт болон загварчлалыг Astrophysical Journal Letters сэтгүүлд нийтлэхээр хүлээн авч, одоогоор arXiv урьдчилсан хэвлэлд байршуулсан байна. Судалгааны дүнг Америкийн Астрономийн Нийгэмлэгийн 245 дахь чуулганд танилцуулжээ.
Сүүн замын төвд байрлах уг хар нүхийг Sagittarius A (А-од) гэж нэрлэдэг бөгөөд энэ нь манай Нарны массаас дөрвөн сая дахин хүнд жинтэй. Хар нүх бол маш өндөр нягтралтай, таталцлын хүчнээс гэрэл хүртэл гарч чадахааргүй болгодог объект юм. Энэхүү нийтлэлийн эхэнд байгаа зураачийн төсөөллөөр, хар нүх нь эргэлдэж буй материалын төвд байрлах харанхуй ангал юм.
“Бид 20 гаруй жилийн турш радио болон ойрын хэт улаан туяаны (NIR) мужид юу болдгийг мэдэж байсан ч эдгээрийн хоорондох холбоо бүрэн тодорхой болоогүй байсан” гэж уг сэтгүүлийн тэргүүлэх зохиолчдын нэг Смитсонианы Астрофизикийн Судалгааны Төвийн судлаач Жозеф Мишайл тайлбарлав. “Дунд-хэт улаан туяаны энэ шинэ ажиглалт уг хоосон орон зайг нөхөж байна.”
Дунд-хэт улаан туяаны гэрэл нь үзэгдэх гэрлээс урт, радио долгионоос богино долгионтой байдаг. Энэ нь мөн Вэббийн сансрын телескопын онцгой чадваруудын нэг бөгөөд тус телескопын дунд-хэт улаан туяаны багаж (MIRI)-аар дамжуулан барьж авдаг.
Хар нүхний хуримтлагдсан дискт орших цахилгаан цэнэгтэй электронууд хөрж, эрчим ялгаруулан гэрэлтэлтийг бий болгодог. Электронуудын үүргийг дунд-хэт улаан туяаны долгионы мужид илрүүлснээр энэхүү дэлбэрэлтийн үндсэн шалтгааны талаар илүү олон нотолгоо бий болж байна гэж Мишайл тайлбарлав.
Энэхүү илрүүлэлт болон судалгааны багийн загвар нь манай галактикийн төвийн хар нүхний талаарх ойлголтыг тодруулж, мөн илүү нарийн төвөгтэй болгох үндэс суурийг тавьж байна. Хар нүхний физикийг загварчлах, тэдгээрийг шууд дүрслэх ажлууд нь биднийг орчлон ертөнцийн хамгийн нүсэр, гайхалтай объектуудыг ойлгоход нэг алхам ойртуулдаг.
2019 оны дөрөвдүгээр сард Event Horizon Telescope (EHT) төсөл хар нүхний анхны шууд дүрслэлийг танилцуулсан бөгөөд 2022 оны тавдугаар сард Sagittarius A-ийн анхны шууд дүрслэлийг бүтээсэн. Гэсэн хэдий ч зарим судлаачид уг дүрслэлд алдаа гарсан байж магадгүй хэмээн онцолжээ.
Өнгөрсөн онд EHT баг дэлхийн өнцөг булан бүрт байрлах радио телескопын сүлжээг ашиглан хамгийн өндөр нарийвчлалтай ажиглалтыг гүйцэтгэсэн. Энэ ажлын үр дүнгээр ирээдүйн хар нүхний дүрслэлүүд өмнөхөөс 50%-иар илүү тодорхой байж чадахыг харуулсан юм.
Өндөр энергийн электронууд үнэхээр эдгээр гэрэлтэлтэд хариуцлагатай эсэхийг батлахад цаашдын ажиглалт шаардлагатай. Гэсэн хэдий ч энэхүү олдвор нь хар нүхний тухай шинэ ойлголтыг бий болгож, Вэббийн сансрын телескопын асар том объектуудыг нээхэд гүйцэтгэх үүргийг харуулж байна.
gizmodo.com
