Эртний хүмүүсийн ухаалаг төлөвлөлт
Өмнөд Кенийн уулсын орчим 2.6 сая жилийн өмнө амьдарч байсан хүмүүс зөвхөн амьд үлдэхийн тулд бус, илүү нарийн ухаалаг төлөвлөлттэйгээр амьдралаа зохион байгуулж байжээ. Тэд хурц ирмэгтэй чулуун багаж ашиглан ургамлыг боловсруулж, хиппопотамус зэрэг том амьтдыг ан хийдэг байсан байна. Хамгийн сонирхолтой нь эдгээр багажийг хийхэд шаардлагатай чулууг 10 гаруй км-ийн цаанаас авчирдаг байв. Энэ нь багаж хэрэгслийн хэрэглээний эхлэлтэй холбоотой ойлголтыг өөрчилж байгаа юм.
Эртний хүмүүсийн холын аялал
Смитсонианы Үндэсний Байгалийн Түүхийн Музей, Кливлендийн Байгалийн Түүхийн Музей, Куинс Коллежийн эрдэмтдийн хамтарсан судалгаагаар Кени улсын Хома хойгийн эртний хүмүүс тодорхой төрлийн чулууг урт зам туулан авчирч байсныг илрүүлжээ. Энэхүү нээлт нь багаж хийх материалын урт зайн тээврийн хамгийн эртний нотолгоог 600,000 жилээр урагшлуулж буйгаараа онцлог. Судалгааны ахлах зохиогч Рик Поттс “Хүмүүс ихэвчлэн багажинд анхаарлаа хандуулдаг. Гэвч үнэндээ Олдован үеийн гол шинэчлэл нь нөөцийг нэг газраас нөгөөд зөөвөрлөх явдал байсан байж магадгүй” хэмээн онцолжээ.
Няянга дахь эртний олдворууд
Судлаачид Хома хойгийн Няянга хэмээх олдвороор баялаг газарт анхаарлаа төвлөрүүлсэн байна. Поттс 1985 оноос энэ бүс нутгийг судалж эхэлсэн бөгөөд дараа нь Кенийн Үндэсний Музейн судлаачидтай хамтран ажиллажээ. Тус судалгаа нь Куинс Коллежийн профессор Томас Пламмертай хамт удирддаг “Хома хойгийн Палеоантропологийн төсөл”-ийн нэг хэсэг юм. Мөн Кливлендийн Байгалийн Түүхийн Музейн Эмма Финестон 2012 оноос багт нэгдэж, эртний хүмүүс хэрхэн хөдөлж, багаж хэрэглэн орчноо даван туулж байсан талаар судалж байна.
Эртний хүмүүсийн төлөвлөлт ба оюун ухаан
Өнөөдөр олон амьтад багаж ашигладаг ч тэд богино зайнд л хэрэглэдэг. Харин Няянгагийн эртний хүмүүс хамгийн сайн чулууг олж авахын тулд хол замыг зориуд туулж, түүнийг хүнсээр баялаг бүс нутагт авчирдаг байв. Энэ нь зөвхөн биеийн хүч чадал төдийгүй өндөр түвшний оюун ухааны төлөвлөлтийг илтгэнэ. Поттс “Хамгийн эртний чулуун багаж хийдэг хүмүүсийн сэтгэлгээ нь зөвхөн ойр орчимдоо бус, хэдэн милийн цаадах газрыг хамардаг байсан” гэж тодорхойлжээ.
Хэн эдгээр багажийг хийсэн бэ?
Няянгагаас Парантропусын шүдний олдвор илэрсэн нь тухайн үед ямар төрлийн хүмүүс энэ багажийг хийж, ашиглаж байж болохыг харуулж байна. Финестон “Хэрэв та багаж барьж буй хүний шууд олдворыг олохгүй бол яг аль төрөл зүйл ямар багаж хийснийг баттай хэлэхэд хэцүү” хэмээн тайлбарласан байна. Энэ нь эртний хүмүүсийн олон янз байдлыг илүү өргөн хүрээнд ойлгох боломжийг олгож байгаа юм.
Судалгаа Science Advances сэтгүүлд нийтлэгдсэн.
Эх сурвалж:
